نظریه کلان مفهوم لیکاف و تاثیر آن بر کیفیت تصحیح متون (موردپژوهی: متون عرفانی)

از مهم ترین حوزه های زبان شناسی، «معنی شناسی» است که از جمله موضوعات مهم آن، مسئله حوزه معنایی و واژگانی است. در میان اندیشمندان بزرگ این حوزه، رابین لیکاف، به تفصیل درباره ماهیت حوزه معنایی و واژگانی و چگونگی استفاده از آن برای خلق یا تحلیل آثار ادبی و غیرادبی هم صحبت کرده است. نظریه معنی شناسی لیکاف، از ظرفیتی برخوردار است که می توان از آن، در تصحیح متون نیز کمک گرفت؛ از همین رو، در این مقاله، پس از تبیین نظریه لیکاف، با استفاده از نظریه وی، به بررسی دو متن مهم عرفانی در ادبیات فارسی یعنی کشف المحجوب هجویری و فیه مافیه پرداخته شده و کیفیت کار مصححان این دو اثر، ارائه شده است. نظریه لیکاف در اصل بر محور دو مبحث مهم یعنی «کلان مفاهیم و مفاهیم کوچک تر مرتبط با آن ها و کلان موضوعات و موضوعات کوچک تر وابسته به آن ها استوار است. بر مبنای یافته های این مقاله می توان گفت که ایراد اصلی مصحح محترم کشف المحجوب، با نظریه حوزه معنایی واژگانی قابل توضیح است. در تصحیح ایشان، نمونه های متعددی وجود دارد که نشان از عدم توجه ایشان، به ارتباط میان کلان مفاهیم و نیمه مفاهیم آن ها و کلان موضوعات و موضوعات وابسته یک قسمت از متن کتاب است و حتی بارها نیز به «تضاد قصد» دچار شده و برای معنا بخشیدن به محور همنشینی کلمات، ناچار شده کلماتی خارج از کلمات موجود در نسخ خطی متن، به متن اصلی بیفزاید.