چارچوب دست یابی به چشم انداز مشترک در مدیریت مشارکتی-راهبردی آب (مطالعه موردی: حوضه آبخیز کشف رود)

چشم ‏انداز مشترک، عنصر اصلی برنامه‏ریزی در حوزه مدیریت آب و هسته اصلی تمام وظایف کنشگران است. چشم‏انداز مدیریت آب در ایران، دست یابی به توسعه پایاست، اما نبود چارچوب مشخصی برای دست یابی به توسعه پایا در مدیریت آب کشور محسوس است. این مهم می‏تواند با رویکرد برنامه ‏ریزی‏ های پویا از جنس مشارکتی-راهبردی قابل‏ دست یابی باشد. پژوهش حاضر به ‏عنوان اقدامی هدفمند با تلفیق تجارب داخلی و خارجی به ارائه چارچوبی نظام‏مند برای دست یابی به چشم ‏انداز مشترک در مدیریت مشارکتی-راهبردی آب پرداخته و در حوضه آبخیز کشف رود اجرا شده است. این چارچوب در سه گام ارائه شده است: در گام نخست، پس از شناسایی کنشگران حوضه به روش Snowball، با استفاده از روش Mind Map دغدغه‏ های ایشان استخراج شد و سپس چشم‏انداز حوضه تدوین یافت. در گام دوم، راهبردهای دست یابی به چشم ‏انداز با استفاده از روش فریمن شناسایی شد و سپس سیاست ‏های کلان دست یابی به این راهبردها تدوین یافت. در گام سوم، به روش پرسشنامه ‏ای قابلیت اجرایی شدن و اثرگذاری سیاست ‏های کلان ارزیابی شد و در نهایت، سیاست‏ های اجرایی برای دست یابی به سیاست‏ های کلان مربوطه تدوین یافت. نتایج پژوهش حاضر به تدوین چشم ‏اندازی مشترک تا سال 1420 در حوضه آبخیز کشف رود منجر شد که در آن حوضه یادشده، تعادل پایا در منابع و مصارف آب خواهد داشت. تلفیق نقشه ذهن بهره مندان و سیاست گذاران حوضه نشان داده است که بهبود وضعیت منابع و مصارف آب حوضه آبریز کشف رود ارتباط مستقیمی با حفظ معیشت کشاورزان حوضه دارد. این نتیجه در واقع صحت چشم انداز تدوین یافته حوضه آبریز در افق طرح یعنی «تعادل پایا» در منابع و مصارف آب را بازگو می نماید.