تغییرات میزان اسانس و اجزای اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) در پاسخ به کاربرد نیتروژن

نیتروژن مهم ترین عنصر غذایی مورد نیاز گیاهان است. فراهمی نیتروژن با تاثیر بر توسعه سطح برگ، تثبیت کربن، افزایش غدد ترشحی اسانس و افزایش میزان ATP و NADPH موجب افزایش بیوسنتز ترکیبات ترپنوئیدی و تجمع اسانس می‎شود.

بررسی تغییرات کمی و کیفی میزان اسانس و اجزای آن تحت تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و ارتباط آن با وضعیت آنتی اکسیدانی نعناع فلفلی از اهداف این تحقیق بود.

این آزمایش مزرعه‎ای در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در دو سال (1394-1393) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل مصرف سه سطح کود نیتروژن به صورت اوره (0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. صفات مورد بررسی شامل فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدانی، درصد اسانس و اجزای تشکیل دهنده اسانس بودند.

کاربرد کود اوره اثر معنی‎داری (01/0 P ≤) بر میزان پروتئین محلول و فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدانی داشت. مصرف اوره در هر دو سال آزمایش موجب افزایش میزان اسانس نعناع فلفلی شد. همچنین اثر متقابل کود نیتروژن و سال به غیر از میزان
β- Pinene، Myrcene، Limonene، 1,8- Cineole، Z-β-Ocimene و α-Terpineol بر سایر اجزای اسانس نعناع فلفلی تاثیر معنی‎داری داشت.

 کاربرد نیتروژن موجب افزایش میزان اسانس نعناع فلفلی شد. همچنین، کمبود نیتروژن موجب کاهش میزان پروتئین‎های محلول، درصد اسانس و افزایش فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدانی و میزان Pulegone شد. مصرف 75 کیلوگرم اوره در هکتار در زراعت نعناع فلفلی به دلیل افزایش میزان اسانس و کاهش میزان Pulegone و عدم تاثیر معنی‎داری بر میزان Menthol، Menthone و Menthofuran توصیه می‎شود.