اثر جاسمونیک اسید بر خصوصیات فیزیولوژیکی، فیتوشیمیایی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گیاه دارویی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش خشکی

گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، از مهم ترین گونه های گیاهان دارویی تیره آفتابگردان (Asteraceae) است که به عنوان منبع غنی ترکیبات فعال دارویی نظیر فنول ها، فلاونوئیدها و اسیدهای چرب محسوب شده و در طب سنتی نیز برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می شود.

هدف از این مطالعه بررسی نقش جاسمونیک اسید در حفاظت از گلرنگ در برابر زیان های ایجاد شده توسط خشکی است.

این آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول رژیم آبیاری بود که در چهار سطح 100 درصد ظرفیت زراعی (FC)، 80 درصد ظرفیت زراعی (FC 8/0) ، 60 درصد ظرفیت زراعی (FC 6/0) و 40 درصد ظرفیت زراعی (FC 4/0) اعمال شد. فاکتور دوم کاربرد جاسمونیک اسید در سه غلظت (صفر، 5/0 و 1 میلی مولار) بود.

بر اساس داده های به دست آمده فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی مانند کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز و مقدار ترکیباتی نظیر آبسیزیک اسید، پرولین، مالون دی آلدهید، پروتئین و محتوای فنولی و فلاونوئیدی در گیاه گلرنگ با افزایش شدت تنش آبی افزایش معنی داری داشتند. در روندی معکوس، محتوای نسبی آب برگ (RWC) به واسطه محدودیت آبی کاهش معنی داری از خود نشان داد. نتایج به دست آمده حاکی از نقش تعدیل کنندگی جاسمونیک اسید بر اثرات زیانبار تنش خشکی روی صفات مذکور است. همچنین مقادیر اسیدهای چرب اصلی موجود در روغن به طور معنی داری تحت محدودیت آبی تغییر نشان دادند.

 نتایج نشان داد که جاسمونیک اسید نقش مهمی در افزایش قابلیت گلرنگ برای مقابله با استرس خشکی دارد که این امر از طریق بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و افزایش مقدار متابولیت های ثانویه انجام می گیرد.