بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های برنج در استان مازندران

شمال ایران بخصوص مازندران بخش عمده ای از برنج مصرفی کشور ایران را تامین می کند. در طول مراحل رشد برنج، اجزای عملکرد تحت تاثیر شرایط محیطی قرار می گیرند و عملکرد نهایی یک رقم به ژنوتیپ و پاسخ آن به شرایط محیطی بستگی دارد. در این مطالعه، کشت11 لاین امید بخش برنج بهمراه ارقام والدینی (دیلمانی، سپیدرود، سنگ طارم و ندا) در سه منطقه از استان مازندران (دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، موسسه تحقیقات برنج آمل و ایستگاه تحقیقاتی چپرسر تنکابن) برای شناسایی ژنوتیپ های پایدار انجام گردید، بر اساس تجزیه امی، محیط، ژنوتیپ و اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط اثر معنی داری بر عملکرد داشته و سهم هر کدام به ترتیب 58/27، 32/30  و93/21 درصد از کل تغییرات را در برداشتند و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط نیز به دو مولفه اصلی تفکیک گردید، سهم اولین مولفه اصلی 1/85 درصد از کل اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط را بخود اختصاص داده و سهم دومین مولفه اصلی 9/14 درصد بود. بر اساس تجزیه بای پلات امی، رقم ندا و لاین 5 برای منطقه آمل، لاین 117برای ساری و رقم سپیدرود و لاین 48 برای تنکابن سازگاری خصوصی خوبی برای این مناطق داشتند و پایدارترین ژنوتیپ، لاین 117 با عملکردی متوسط حدود 6 تن در هکتار، که برای همه مناطق قابل توصیه می باشد.