تجزیه ژنتیکی برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی در گندم از طریق تجزیه خانواده های F3 در شرایط نرمال و تنش کمبود آب انتهای فصل

شناسایی و انتخاب روش اصلاحی مناسب و استفاده از معیارهای گزینش صحیح و کاربردی جهت معرفی ارقام مقاوم به تنش کمبود آب بسیار اهمیت دارد. جهت بررسی نحوه توارث صفات فیزیولوژیکی و زراعی در گندم 50 لاین F3 به همراه والدین و نسل F1 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط نرمال و تنش کمبود آب انتهای فصل در دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش مشخص کرد که در بین و درون خانواده های F3 در تمامی صفات در دو محیط اختلاف معنی داری وجود دارد. بنابراین تنوع ژنتیکی زیادی برای این صفات وجود دارد . اثر ژن ها در دو محیط متفاوت رطوبتی تغییر قابل توجهی نداشت و جزء ژنتیکی تنوع در همه صفات در دو محیط بسیار بزر گ تر از بخش تنوع محیطی بود. در صفات وزن  صددانه، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و قطر دانه در هر دو شرایط محیطی وراثت پذیری خصوصی میزان متوسطی را نشان می دهد که بیانگر نقش بیشتر واریانس افزایشی در کنترل این صفات است بنابر این می توان در بهبود این صفات گزینش را در نسل های اولیه اعمال نمود. عملکرد دانه تک بوته در هر دو شرایط محیطی وراثت پذیری عمومی بالا ولی وراثت پذیری خصوصی پایینی نشان داد که نشان می دهد وراثت این صفت ژنتیکی بوده ولی تحت کنترل اثرات افزایشی قرار نداشته و اثرات غالبیت در کنترل آن نقش دارند و گزینش در نسل های انتهایی می تواند در بهبود آن موثر باشد.