مطالعه برخی از صفات زراعی و پایداری عملکرد ژنوتیپ های برنج

معرفی ارقام جدید برنج با پتانسیل عملکرد بالاتر یکی از اهداف مهم به نژادگران است و ارزیابی پایداری ارقام و تعیین اثر متقابل ژنوتیپ با محیط در هر برنامه معرفی رقم ضرورت دارد. در این تحقیق 16 ژنوتیپ امیدبخش برنج (شش لاین در دست معرفی، 8 ژنوتیپ والدینی و دو ژنوتیپ به عنوان شاهد) در دو منطقه آمل و ساری طی سال های 1393-1392 در قابل طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار از نظر پایداری صفات کمی مورد بررسی قرار گرفتند. عملکرد دانه در پایان فصل و مابقی صفات در زمان مقتضی خود مورد اندازه‏گیری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای مهم ترین صفت گیاهان زراعی که عملکرد می ‏باشد در دو مکان و دو سال و همچنین اثر متقابل بین سال و مکان بسیار معنی‏ دار شد. از نتایج این پژوهش در مورد پایداری این چنین استنباط می ‏ شود که در شرایط ژنتیکی و محیطی این آزمایش، نتایج روش‏ های مختلف تجزیه پایداری در تعیین ژنوتیپ ‏های پایدار در بیشتر موارد تا حد زیادی مشابه بوده است. در نهایت براساس پارامتر های پایداری محاسبه شده برای تجزیه پایداری عملکرد، سه ژنوتیپ شماره 1، 13 و 3 به ترتیب با میانگین های 66/5906، 5/5011 و 33/4463 کیلوگرم در هکتار بعنوان پایدار ترین و سازگار ترین ژنوتیپ‏ ها در این بررسی شناسایی شد. همچنین روش رگرسیونی، سازگاری عمومی این ژنوتیپ‏ ها را به کلیه محیط ‏ ها نشان داد.