اصل احتیاط زیست محیطی در پرتو قانون ایمنی زیستی

پروتکل کارتاهنا درباره ایمنی زیستی، براساس اصل احتیاط زیست محیطی تنظیم گردیده است. پیرو الحاق ایران به این پروتکل، قانون ایمنی زیستی در راستای تعیین مقرراتی در این حوزه تصویب گردید. علی رغم ضرورت التزام قانون مذکور به اصل احتیاط، پایبندی آن به این اصل محل تردید قرار گرفته است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است که با تحلیل این سند قانونی، حدود التزام و پایبندی آن به اصل احتیاط را بررسی نماید.

در این پژوهش تحلیلی ضمن مطالعه تحقیقات پیشین و مقالات منتشره، سند قانون ایمنی زیستی در ابعاد مختلف مورد تحلیل و نقد قرار گرفت.

در این قانون، اصل اخلاقی احتیاط و حدود و نحوه اجرای آن مورد اشاره قرار نگرفته و تنها در باب ارزیابی و مدیریت خطر با ارجاع به پروتکل کارتاهنا به طور ضمنی به این اصل اشاره گردیده است. در حوزه مشارکت عمومی نیز فاقد هرگونه الزاماتی بوده و در خصوص مسوولیت مدنی و کیفری نیز ابهامات بسیاری از حیث انطباق با اصل احتیاط به چشم می خورد

قانون ایمنی زیستی در اجرای اصل احتیاط ناموفق بوده و رویکرد حاکم بر این قانون با اصل مذکور مغایرت دارد. علت اصلی این امر را می توان عدم ارائه تعریف و حدود اجرای این اصل با عنایت به شرایط اجتماعی اقتصادی کشور دانست. اصلاح این قانون مطابق با اصل احتیاط توصیه می گردد.