مکانیسم های بیوشیمیایی و الگوهای مقاومت تقاطعی مقاومت به کلرپیریفوس در یک سویه مقاوم شده شب پره پشت الماسی P‏lutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae)

شب پره پشت الماسی یا بید کلم، Plutella xylostella، یکی از آفات مهم چلیپاییان در سراسر دنیا و ایران می‏باشد و معمولا با استفاده از حشره‏کش کلرپیریفوس کنترل می‏شود. این آفت به دلیل داشتن طیف وسیعی از ویژگی‏های بیوشیمایی و رفتاری می‏تواند به سرعت در برابر بسیاری از حشره‏کش‏های شیمیایی مختلف مقاوم شود. به منظور دستیابی به یک طرح مدیریت مقاومتی بهتر، یک سویه مقاوم از شب پره پشت الماسی به حشره‏کش کلرپیریفوس تحت فشار گزینشی در آزمایشگاه ایجاد شد و مقاومت تقاطعی آن به پنج حشره‏کش دیگر و همچنین خصوصیات مقاومتی آن مورد بررسی قرار گرفت. پس از گذشت 15 نسل از فشار گزینشی، جمعیت مقاوم (CLRS) حدود 61/39 برابر نسبت به جمعیت حساس (AL) به کلرپیریفوس مقاوم شد. نسبت مقاومت تقاطعی در جمعیت مقاوم (CLRS) نسبت به جمعیت حساس (AL) در برابر حشره‏کش‏های هگزافلومورون، ایندوکساکارب، تیودیکارب و فلوبندیامید به ترتیب 62/19، 84/17، 43/3 و 33/3-برابر بود. همچنین در بررسی مقاومت تقاطعی، هیچ نوع مقاومت تقاطعی در برابر حشره‏کش آبامکتین مشاهده نگردید. اگرچه آزمایش‏های بیوشیمیایی و سینرژیسمی نشان دادند که استرازها در جمعیت مقاوم نقش مهمی را در مقاومت به کلرپیریفوس دارند، تفاوتی در فعالیت آنزیم‏های گلوتاتیون اس-ترانسفراز و مونواکسیژناز در جمعیت مقاوم و جمعیت حساس مشاهده نشد. برای تعیین غیر حساس شدن آنزیم استیل کولین استراز، پارامترهای سینتیکی (Km , Vmax)، و اثر بازدارندگی کلرپیریفوس_اکسان روی این آنزیم مورد بررسی قرار گرفت. میل ترکیبی وکارایی تجزیه‏ای این آنزیم در سویه مقاوم بیشتر از سویه حساس بود. همچنین مشخص شد در سویه مقاوم این آنزیم حساسیت کمتری نسبت به مهارکننده کلرپایریفوس_اکسان دارد. نتایج حاصل از این تحقیق می‏تواند برای استفاده‏کنندگان از سموم شیمیایی موثر باشد و همچنین می‏تواند موجب به تاخیر افتادن توسعه مقاومت در شب پره پشت الماسی شود.