بررسی تحمل و مقاومت به تنش غرقابی در ژنوتیپ های مختلف سویا

در ایران اطلاعات کافی در مورد ژنوتیپ های متحمل به تنش غرقاب در گیاه سویا که عملکرد بالایی در شرایط تنش غرقابی داشته باشند، وجود ندارد. بر این اساس این آزمایش به منظور انتخاب ژنوتیپ یا ژنوتیپ های سویا متحمل به تنش غرقاب در کشور بر اساس عملکرد، اجزای عملکرد دانه و شاخص های تحمل به تنش انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در هوای آزاد با 3 تکرار و دو فاکتور (الف) تنش غرقاب (بدون تنش غرقاب و 15 روز تنش غرقاب)، و (ب) ژنوتیپ (31 ژنوتیپ سویا) در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. زمان اعمال دوره غرقابی در مرحله 5 برگی (V5) بود. نتایج این آزمایش نشان داد تنش غرقاب عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک سویا را به طور معنی داری کاهش می دهد، به طوری که عملکرد دانه در ژنوتیپ های مختلف 40.6 تا 61.7 درصد و عملکرد بیولوژیک نیز 17 تا 44 درصد طی 15 روز تنش غرقاب کاهش پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه پس از 15 روز تنش غرقاب در ژنوتیپ های 326 و 827 و کمترین عملکرد دانه پس از 15 روز تنش غرقاب در ژنوتیپ های 114 و 937 مشاهده شد. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد شاخص های تحمل به تنش GMP، MP و STI همبستگی بسیار بالایی با عملکرد دانه در شرایط تنش دارند و می توان از این سه شاخص برای انتخاب ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در شرایط تنش و عدم تنش استفاده کرد. بر اساس شاخص های SSI، STI، MP و GMP ژنوتیپ های 859، 827 و 326 مقاوم ترین ژنوتیپ ها از میان ژنوتیپ های موردمطالعه در این آزمایش می باشند.