انگیزه ها و اثرات مهاجرت برگشتی در تحولات و توسعه اقتصادی- اجتماعی روستاها (مطالعه موردی شهرستان اهر)

در طی سال های اخیر توجه زیادی به پدیده مهاجرت از مناطق توسعه یافته به مناطق  کمتر توسعه یافته وجود دارد که این امر اهمیت مهاجرت برگشتی را برجسته می نماید. می توان گفت، فرایندی که در آن فرد یا افرادی بنا به دلایل مختلف از سرزمینی که قبلا به عنوان محل سکونت شان بوده دوباره به مکان اولیه و زادگاه خود باز گشته اند. هدف مطالعه حاضر شناخت انگیزه های مهاجران برگشتی و سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی مناطق روستایی است. با بکارگیری روش تحقیق پیمایش و تکنیک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از 260 مهاجر برگشتی روستاهای شهرستان اهر در سال 1396 با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمده است. فرضیات با استفاده از آزمون های همبستگی، تفاوت میانگین و رگرسیون  مورد تحلیل و استنباط قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد انگیزه های اقتصادی مهاجران برگشتی مهم ترین متغیر تاثیرگذار در سطح تحولات و توسعه روستایی است. وضع مالی اظهاری در شهر و شغل بعد از مهاجرت به روستا، در انگیزه اقتصادی و توسعه تاثیر دارد. داشتن ملک در روستا در انگیزه های مهاجران برگشتی، مشارکت اجتماعی و توسعه و تحولات روستایی تاثیر دارد. مهاجرانی که به کار کشاورزی و دامداری مشغولند و از روش های نوین آبیاری و کشاورزی استفاده می کنند، در انگیزه های مهاجرت و مشارکت اجتماعی و توسعه روستایی موثرند. با توجه به یافته های حاصل از رگرسیون چند متغیره، انگیزه های اقتصادی با 36 درصد بیشترین سهم را در سطح تحولات اقتصادی و اجتماعی روستایی دارد و در مجموع 52 درصد سطح توسعه روستایی توسط متغیرهای انگیزه های اقتصادی مهاجران، مشارکت اجتماعی، انگیزه های اجتماعی مهاجران و استفاده از تکنولوژی نوین کشاورزی تبیین می شود.