بررسی اثر استفاده از زئولیت و پلیمر بر کارایی مصرف آب و عملکرد اسفرزه (plantago ovate forsk)

یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، کمبود آب و تنش خشکی است. از این رو، در این پژوهش گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovate Frosk.) به عنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش در منطقه بیرجند انتخاب گردید. هدف از این تحقیق افزایش بهره وری مصرف آب در تولید اسفرزه می باشد که به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تیمار های پژوهش شامل انواع بسترهای کشت شامل پلیمر سوپر جاذب A200 در یک سطح (125 کیلوگرم در هکتار) و زئولیت در یک سطح (08/2 گرم در یک کیلوگرم خاک) و کرت شاهد بدون افزودن مواد اصلاحی خاک و 3 سطح آبیاری شامل 50، 75 و 100% نیاز آبی بودند. صفات اندازه گیری شده شامل صفات ریختی (درصد جوانه زنی، سطح برگ، وزن ماده خشک، تعداد سنبله در بوته) صفات زیستی (وزن دانه در کرت، وزن هزاردانه و موسیلاژ) و کارایی مصرف آب دانه بودند. نتایج نشان داد که تیمارها اثر معنی داری بر صفات ریختی و زیستی و کارایی مصرف آب دانه داشتند، به طوری که بهترین نتایج برای صفات ریختی در حالت بستر حاوی پلیمر سوپر جاذب تعداد برگ 75/12به دست آمد. بهترین نتایج برای صفات زیستی، در تیمار زئولیت با آبیاری کامل با وزن هزار دانه 89/12 گرم و کارآیی مصرف آب دانه با 76/11 کیلوگرم بر متر مکعب در بستر همراه زئولیت مشاهده و ثبت گردید.