ارزیابی شاخص شیب دز در تکنیک های مختلف پرتودرمانی با شدت مدوله شده (Intensity-Modulated Radiation Therapy یا IMRT) در بیماران مبتلا به مننژیومای عصب بینایی

پرتودرمانی با شدت مدوله شده (Intensity-modulated radiation therapy یا IMRT) یکی از بهترین روش ها در درمان مننژیومای عصب بینایی (Optic nerve sheath meningioma یا ONSM) همراه با کنترل رشد تومور وتثبیت بینایی می باشد. در این مطالعه، تکنیک های مختلف IMRT از دیدگاه میزان افت دز در بعد از مرزهای هدف درمان جهت دستیابی به تکنیک بهینه مورد بررسی قرار گرفتند.

فرایند بهینه سازی 3 تکنیک IMRT با استفاده از 3، 5 و 7 فیلد با فوتون 6 مگاولت برای 15 نفر از بیماران مبتلا به مننژیومای عصب بینایی با استفاده از سیستم طراحی درمان Panther Prowess انجام شد. برای ارزیابی طرح های درمان علاوه بر اطلاعات استخراج شده از هیستوگرام دز- حجم (Dose-volume histogram یا DVH) و محاسبه ی شاخص های ارزیابی پوشش هدف، شاخص شیب دز (یا DGI) تفاضلی و تجمعی در هر سه تکنیک محاسبه و مقایسه شد.

دز بیشینه و دز میانگین رسیده به تومور با افزایش تعداد فیلدهای IMRT افزایش یافت. مقادیر شاخص یکنواختی (Uniformity index یا UI) و همگنی (Homogeneity index یا HI) بین تکنیک 3 بیم و 7 بیم اختلاف معنی داری نشان داد و شاخص انطباق (Conformity index یا CI) در تکنیک 7 بیم بسیار نزدیک به مقدار ایده آل (99/0) به دست آمد. شاخص شیب دز تفاضلی (Difference dose gradient index یا dDGI) در بین سه تکنیک اختلاف ناچیزی با هم داشت و تنها در سطح ایزودز 45 درصد اختلاف معنی داری بین تکنیک 5 بیم و 7 بیم مشاهده شد. مقادیر شاخص شیب دز تجمعی (Cumulative dose gradient index یا cDGI) میانگین اعدادکوچک تری در تکنیک IMRT 7 بیم نسبت به دو تکنیک دیگر نشان داد.

سه تکنیک IMRT 3، 5 و 7 فیلد اختلاف آماری چشم گیری از نظر میزان افت دز در بعد از مرزهای تومور نسبت به یکدیگر ندارند و انتخاب آن ها در درمان مننژیومای عصب بینایی به صلاح دید پزشک مربوط با توجه به شرایط هر بیمار بستگی دارد.