بررسی علل تجویز و مصرف غیراستاندارد دارو در کشور و راهکارهای بهبود آن از دیدگاه دانشجویان داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبری

 تجویز و مصرف غیرمنطقی داروها پیامدهای ناگوار بسیاری به دنبال دارد. در این میان، پزشکان و داروسازان نقش حساسی در جهت گیری و هدایت فرهنگ دارودرمانی به سوی روش های صحیح تجویز و مصرف داروها دارند. هدف این مطالعه بررسی علل تجویز و مصرف غیراستاندارد دارو در ایران و راهکارهای بهبود آن از دیدگاه دانشجویان داروسازی تبریز در سال 95-94 بود.

این مطالعه مقطعی از نوع تلفیقی (کمی-کیفی) بوده و برای انجام آن پرسشنامه ای در6 حیطه (نقش داروسازان، پزشکان، بیماران، اقتصاد، مدیریت و نظارت، صنعت داروسازی) طراحی و توسط دانشجویان تکمیل گردید. روایی پرسشنامه توسط اساتید مجرب تایید و برای پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ (0/832=) استفاده شد.

از نظر دانشجویان داروسازی، مهمترین علل تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو شامل تمایل بیماران به خوددرمانی (0/63±3/49 امتیاز)، پزشک سالاری نظام سلامت و تعامل ناکافی پزشکان با داروسازان و سایر همکاران گروه پزشکی (0/71±3/41 امتیاز) و پایین بودن سطح آگاهی بیماران در مورد خطرات مصرف نابجای دارو (0/62±3/39 امتیاز) بودند. همچنین در بین همه حیطه ها، امتیاز حیطه مدیریت و نظارت مناسب بیش از بقیه موارد به دست آمد.

آگاهی ناکافی جامعه از مصرف صحیح داروها، تمایل به خوددرمانی، تعامل ناکافی پزشکان با سایر همکاران حوزه سلامت و کمبود نظارت سازمان های مرتبط مدیریتی و نظارتی علل اصلی تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو در کشور می باشند. لذا افزایش سطح آگاهی عمومی، ارتقای برنامه های آموزشی و نیز تعاملات تیم درمان، کاستن از مشکلات اقتصادی داروخانه ها و بهبود نظارت سازمان های مربوطه بر عملکرد گروه پزشکی کاملا ضروری است.