معرفی متحمل ترین ژنوتیپ های کلزا به خسارت شته مومی کلم در منطقه میاندوآب استان آذربایجان غربی

کلزا (.Brassica napus L) یکی از گیاهان دانه روغنی مهم در کشور بوده که کشت آن در یک دهه اخیر به طور قابل ملاحظه ای در ایران افزایش یافته است. افزایش سطح زیر کشت کلزا باعث ازدیاد آفات مربوط به این گیاه گردیده است که از آن جمله می توان به شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.) اشاره کرد که خسارت شدیدی را به طور مستقیم با کاهش محصول و یا غیر مستقیم با افزایش مصرف سموم در مزارع ایجاد می نماید. یکی از مناسب ترین روش های کاهش خسارت این آفت استفاده از ارقام مقاوم است. برای این منظور مقاومت 12 ژنوتیپ کلزا نسبت به شته مومی کلم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب طی دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. در هر سال دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط آلودگی طبیعی و عدم آلودگی اجرا شد. شاخص آلودگی از حاصلضرب میانگین طول ساقه آلوده به شته در میانگین تعداد شته در یک سانتی متر از ساقه آلوده در درصد آلودگی هر کرت به شته مومی کلم در مزرعه آلوده محاسبه شد و شاخص کاهش عملکرد با داده های بدست آمده از عملکرد و اجزای آن در هر دو مزرعه آلوده و شاهد محاسبه گردید. در بررسی های پاییزه تیمارها، هیچ نوع آلودگی شته مومی مشاهده نگردید اما آلودگی های بهاره کلزا به شته مومی برای ارزیابی حساسیت ژنوتیپ ها مناسب بود. در گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص کاهش عملکرد ارقام لیکورد، اپرا، زرفام و ارینت دارای کمترین شاخص کاهش عملکرد بوده و به عنوان ژنوتیپ های متحمل به شته مومی کلم شناخه شده و لذا قابلیت کشت در میاندوآب و مناطق مشابه را دارند. ژنوتیپ های آر جی اس 003 و اس ال ام 046 دارای بالاترین شاخص کاهش عملکرد بوده و به عنوان ژنوتیپ های حساس گروه بندی شدند.