اندیشه های روشنفکری در مطبوعات پس از انقلاب مشروطه و کودتای اسفند 1299

همان گونه که انقلاب مشروطه در نتیجه به هم پیوستن عوامل عدیده از مناسبات داخلی و خارجی بود در عدم موفقیت آن هم این عوامل دست داشت. دخالت روسیه، به توپ بستن مجلس ملی ایران را به همراه داشت. با وجود پیروزی مجدد مشروطه خواهان در پی رقابت مدعیان تاج و تخت و قرار گرفتن خان ها و ملاکین بزرگ در راس انقلاب مشروطه و دخالت های روسیه و انگلیس ثبات و امنیت از ایران رخت بربست. با وقوع جنگ جهانی اول، ایران در آخرین سال های قرن سیزدهم هجری در آستانه تجزیه و فروپاشی قرار گرفت. روشنفکران که یکی از عوامل پیروزی انقلاب مشروطه بودند پس از قرار گرفتن کشور در چنین شرایطی به حکومت رضاخان که در پی کودتای سال 1299 به قدرت رسیده بود تن داده تا شرایط حداقلی انقلاب مشروطه که حفظ استقلال و یکپارچگی ایران بود برقرار بماند. روشنفکران با انجام کارهای تبلیغی در مطبوعات، سخنرانی و مجلس شورای ملی، ضعف و انحطاط قاجار و لزوم برخورداری کشور از یک قدرت متمرکز را بیان و در بوجود آمدن آن همراهی و همفکری کردند. موضوع این مقاله در خصوص نقش روشنفکران در مطبوعات و انجمن های پس از انقلاب مشروطه و تبلیغ روی کار آمدن رضاخان پس از کودتای اسفند 1299 است. این پژوهش، با تکیه بر روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی به گردآوری مطالب پراکنده در مورد موضوع پرداخته است.