ارزیابی یونوم در بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) به منظور بررسی علل زوال بلوط

جنگل های زاگرس با وسعتی بالغ بر شش میلیون هکتار از جنبه های متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حائز اهمیت هستند که از این مقدار بیش از یک میلیون هکتار دچار خشکیدگی شده است. این تحقیق با انتخاب شش رویشگاه در ارتفاع و جهت شیب متفاوت و بررسی 30 درخت در هر سایت انجام گرفت. نمونه برداری در هر نقطه از یک سطح مشخص با وسعت تقریبی 20 هکتار در ماه های خرداد و مهر انجام گرفت و 20 پارامتر عنصری اندازه گیری شد. به منظور بررسی ارتباط یونومیک و زوال بلوط، پایه های بلوط بر اساس ظاهر شادابی به سه گروه پایه های سالم، در معرض خطر و آسیب دیده دسته بندی شدند. نتایج آنالیز واریانس ویژگی های یونومیک براساس سه عامل فصل، منطقه و شاخص سلامت تاج بیانگر تفاوت معنی دار تعدادی از عناصر از جمله N، P، C، K، C/P، C/K، Fe، Ca، Mg، Na، Cu، Mn، Zn، Si برگ در دو فصل بهار و پاییز بود (05/0P<). همچنین تفاوت معنی داری در میان شش رویشگاه بررسی شده از نظر مقدار C، C/P، Ca، Mg، Cu، Mn، Ni مشاهده شد. از نظر شاخص سلامت نیز در مقدار N، P، C/P، K/P، N/K، C/N تفاوت معنی دار مشاهده شد. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی کلیه صفات مورد بررسی نیز حاکی از آن بود که می توان از صفاتی که بیشترین تاثیر را در تبیین مولفه اول دارند، به عنوان عوامل تشخیص زوال استفاده کرد. تحقیق حاضر برآورد دقیقی از ویژگی های یونومیک در بلوط ایرانی را ارائه داده است تا بتوان در قدم بعد راهکارهای مناسب برای افزایش توان مقابله گونه های بلوط در برابر ناملایمات محیطی را ارائه کرد.