بررسی تغییرات اقلیمی مسیرهای توفان زمستان در اطلس، مدیترانه و جنوب غرب آسیا با مدل MPI-ESM-LR تحت سناریوی RCP8.5 در پروژه CMIP5

در این پژوهش، اثر گرمایش زمین بر مسیرهای توفان اطلس و مدیترانه در فصل زمستان براساس داده های خروجی مدل ماکس پلانک در شبیه سازی های مرحله پنجم از "پروژه مقایسه متقابل مدل جفت شده" موسوم به CMIP5 بررسی می شود. سناریوی تاریخی (historical) برای دوره گذشته و سناریوی RCP8.5 برای دوره آینده به کار رفته است. برای تحلیل مسیر توفان یا فعالیت پیچکی، از پایستاری فعالیت موج استفاده شده است.    بررسی دینامیکی نتایج نشان می دهد که در ترازهای بالای وردسپهر، نحوه تغییرات شدت فعالیت موج و الگوی انتشار و شکست موج در شاخه های شمالی و جنوبی مسیر توفان اطلس، تعیین کننده چگونگی تغییرات فعالیت موج به ترتیب در عرض های شمالی و جنوبی قطاع های جریان سوی خود از اروپا تا سیبری و آسیای میانه و از مدیترانه تا جنوب غرب آسیا است. در فصل زمستان، از غرب اطلس تا آسیای میانه، نواحی بیشینه زوج های واگرایی- همگرایی شار فعالیت موج یا بسته موج ها در عرض های شمالی از شاخه شمالی مسیر توفان اطلس تا اسکاندیناوی و سیبری و در عرض های جنوبی از شاخه جنوبی مسیر توفان اطلس تا مسیر توفان مدیترانه و شمال آفریقا تضعیف و در شاخه مرکزی در مرکز اروپا - دریای سیاه - دریای خزر متمرکز می شوند. سازگار با این موضوع، شار شرق سوی فعالیت موج نیز در عرض های شمالی و جنوبی تضعیف و در عرض های میانی تقویت می شود. این نتایج به معنای تبدیل ساختار دو شاخه مسیر توفان به ساختار تک شاخه مرکزی است. به علاوه، بیشینه شکست واچرخندی موج و بسته موج های مربوط به هر دو مسیر توفان اطلس و مدیترانه و همچنین بسته موج شاخه مرکزی اروپا - دریای سیاه به سمت شرق جابه جا می شوند. این امر سبب افزایش نفوذ بسته موج هر دو شاخه مدیترانه و دریای سیاه به ایران شده است که نتیجه ای امیدوارکننده از نظر اثر بر انتقال فعالیت سامانه های همدیدی به ایران تلقی می شود.