روند تغییرات کاربری اراضی در کانون های ریزگرد جنوب و جنوب شرق اهواز

طی چند دهه اخیر، تغییرات کاربری اراضی یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی در سراسر جهان بوده است. این مطالعه به منظور بررسی و تحلیل روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک سنجش از دور در کانون های ریزگرد جنوب و جنوب شرق اهواز و اراضی اطراف آن انجام شد. بر اساس شاخص استاندارد شده بارش (SPI)، سال های 1986، 2002 و 2016 به عنوان سال های با وضعیت نزدیک به نرمال انتخاب شدند. سپس، نقشه های کاربری اراضی منطقه مطالعاتی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و روش های مختلف طبقه بندی نظارت شده، تهیه شد. به منظور افزایش دقت طبقه بندی تصاویر از شاخص MNDWI استفاده شد. همچنین برای ارزیابی کارایی هر روش از پارامترهای دقت کلی و ضریب کاپا استفاده شد. در نهایت به منظور آشکارسازی تغییرات از روش مقایسه، پس از طبقه بندی استفاده شد. با توجه به نتایج پژوهش در دوره زمانی (1380-1365)، مساحت کاربری های پوشش گیاهی، سطوح مرطوب با پوشش گیاهی و سطوح آبی به ترتیب به میزان 419، 219 و 40/7 درصد افزایش و در مقابل مساحت کاربری مرتع ضعیف و بایر به میزان 36/6 درصد کاهش یافته است. از عمده ترین علل وقوع این تغییرات می توان به فاکتورهای انسانی همچون افزایش جمعیت و متغیرهای اقلیمی همچون بارش های مناسب اشاره کرد. در دوره زمانی (1394-1380)، مساحت کاربری های سطوح مرطوب با پوشش گیاهی، سطوح آبی و پوشش گیاهی به ترتیب به میزان 94، 49/3 و 46/7 درصد کاهش و در مقابل مساحت کاربری مرتع ضعیف و بایر به میزان 45/4 درصد افزایش یافته است. خشکسالی های اخیر، افزایش دما و مدیریت نادرست و غیر اصولی از منابع آبی در کاهش وسعت پوشش سبز و سطوح آبی و افزایش مساحت اراضی بایر مو ثر بوده اند. از سوی دیگر، در طول سه دهه گذشته، مساحت کاربری ساخته شده به میزان 157 درصد افزایش یافته است، در حالی که مساحت کاربری رودخانه به میزان 28/8 درصد کاهش یافته است. این نتایج نشان دهنده تخریب کلی در منطقه بر اثر تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی است.