بررسی وضعیت شناختی در بیماران مبتلا به گلیوم نیم کره غالب مغز در بیمارستان سینا در سال 1397

اختلال شناختی در حال حاضر به عنوان یک علائم شایع در بیماران مبتلا به گلیوم شناخته شده است که این اختلال می تواند به علت خود تومور یا عوارض ناشی از اقدامات درمانی باشد. همچنین با پیشرفت روش های درمانی گلیوم و افزایش میزان بقای بیماران، کیفیت زندگی و وضعیت شناختی به عنوان یک هدف درمانی مطرح شده اند. این مطالعه با هدف بررسی شیوع اختلالات شناختی قبل و بعد از جراحی در بیماران مبتلا به گلیوم نواحی غالب (Eloquent)مغزی طراحی شده است.

 این مطالعه به صورت طولی - تحلیلی بر روی 30 بیمار مبتلا به گلیوم نیم کره غالب مغز که در سال 1397 در بیمارستان سینا تحت درمان جراحی برداشتن تومور قرار گرفتند، اجرا شده است. قبل از عمل و بعد از عمل به فواصل 0 و 3 و 6 ماه مورد ارزیابی عملکرد شناختی توسط آزمون شناختی آدنبروک (ACE) قرار گرفتند. معنی داری اختلاف میانگین و روند تغییرات وضعیت شناختی بیماران توسط آنالیز مدل های آمیخته مورد بررسی قرار گرفت.

قبل از جراحی، میانگین نمره عملکرد شناختی بیماران 2/74±78/16 بود و 3/83% از بیماران از درجاتی از اختلال شناختی رنج می بردند. با انجام جراحی افت مختصری در عملکرد شناختی بیماران مشاهده شد و میانگین نمره عملکرد شناختی بیماران به 17/64±2/18 کاهش یافت. اما این افت عملکرد شناختی معنی دار نبود. با گذشت 3 ماه از جراحی بهبود در وضعیت شناختی بیماران مشاهده شد و میانگین نمره عملکرد شناختی بیماران به 74±61/16 افزایش یافت. با ادامه روند بهبودی، در بررسی 6 ماه پس از جراحی میانگین نمره عملکرد شناختی بیماران به 76/82±9/12 رسید که این میزان تفاوت معنی داری با وضعیت عملکرد شناختی بیماران بلافاصله بعد از عمل جراحی دارد.

در بررسی های قبل از جراحی، تعداد زیادی از بیماران دچار اختلال عملکرد در حیطه های مختلف عملکرد شناختی بودند و اختلال شناختی به عنوان یکی از علائم برجسته تومور مغزی گلیوم مطرح است. بلافاصله بعد از جراحی شاهد افت مختصر در عملکرد شناختی بیماران بودیم، این افت اما معنی دار نبود. بعد از جراحی سیر بهبود بیماران آغاز شد به صورتی که در پیگیری 3 ماهه شاهد بهبود در حیطه های مختلف عملکرد شناختی بودیم، اما این بهبود نیز کمتر از حد معنی داری بود. با گذشت زمان و ادامه روند بهبودی، در پیگیری 6 ماهه باز هم افزایش عملکرد شناختی بیماران را شاهد بودیم که این بهبود نسبت به زمان بعد از جراحی معنی دار گزارش شد. هرچند میانگین عملکرد شناختی بیماران در 6 ماه بعد از جراحی از زمان قبل از جراحی نیز بالاتر بود، اما این بهبود عملکرد معنی دار گزارش نشد. مطالعات بیشتر با حجم نمونه بالاتر در این زمینه توصیه می شود.