روش شناسی و ابزار نظام مراقبت و پیشگیری از رفتارها و عوامل مخاطره آمیز سلامت دانش آموزان (پیمایش کاسپین) اجرا شده در جمهوری اسلامی ایران

بر اساس مدل بین المللی نظام مراقبت سلامت دانش آموزان، ایران همانند بقیه کشورها مجموعه پیمایش هایی را با عنوان کاسپین اجرا کرده است. هدف از این پژوهش، مقایسه پیمایش های کاسپین اجرا شده و سپس پیشنهاد هایی برای اجرا در دوره های آتی است.

مطالعه مرور نظام‏مند که در آن جمع آوری اطلاعات از مستندات مربوط به سازمان جهانی بهداشت (WHO) و از راه جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی بین المللی شامل Pubmed، EMBASE، Scopus، GoogleScholar، ScienceDirect و پایگاه اطلاعات کشوری شامل Magiran، SID، Irandoc، Iran medex به دو زبان انگلیسی و فارسی (در فاصله زمانی 18-2003) انجام شد. زمان و مکان اجرا، گروه هدف، پرسشنامه های مورد استفاده، حجم نمونه و روش نمونه گیری در دوره های اجرا شده مقایسه شده است.

مطالعه کاسپین تاکنون 5 بار در ایران (2015-2003) به اجرا درآمده است. این مطالعه دو پرسشنامه دانش آموزان و والدین دارد. در هر 5 دوره، روش های نمونه گیری و پرسشنامه ها در هسته اصلی مشابه هستند و در برخی جزییات که به صورت انتخابی به آن اضافه می شود، با هم تفاوت دارند. پرسشنامه ها بر اساس برنامه نظام مراقبت سلامت دانش آموزان (GSHS) و برنامه رویکرد گام به گام سازمان جهانی بهداشت برای مراقبت عوامل خطر بیماری های غیر واگیر، طراحی شده اند.

با توجه به تغییرات اندک در هر دوره و انطباق آن با مدل جهانی، پیشنهاد می شود پیمایش دوره بعدی کاسپین با تبعیت از دوره های قبلی و مطابق استانداردهای ارائه شده در مدل جهانی در طی سال های اخیر به فاصله منطقی از پیمایش سال 2015 اجرا شود.