روایت «لا یقاتل معی، من علیه دین»، در ترازوی نقد

در منابع اهل‏ سنت خبری از سیدالشهداء7 نقل شده که در آستانه روز عاشورا خطاب به یارانش فرمود: «لایقاتل معی، من علیه دین». طبق این خبر، امام7 کسانی را که بدهکاری مالی داشته‏ اند، از همراهی با خود در جهاد و شهادت منع کرده‏ و خواستار خروج آنان از جمع دیگر یاران خود شده‏ است. این خبر، اهمیت حق‏ الناس و لزوم ادای آن را مورد تاکید قرار داده و فراوان، مورد استناد واقع می ‏شود. مقاله پیش‏رو ضمن بررسی محتوایی این خبر، تلاش دارد به درستی یا نادرستی آن دست یابد. یافته‏ های تاریخی، حکایت از آن دارد که گزارش مورد نظر، ضعیف و غیرقابل اعتماد است. گویا چنین خبری ساخته شده تا از زبان سیدالشهداء7، اهمیت فوق‏ العاده پرداخت «دین» نسبت به تکالیف دیگر، حتی در بالاترین سطح آن، یعنی جهاد و نبرد با دشمنان فرزند رسول خدا 9 و محافظت از جان ایشان را دست‏کم در میان پیروان و شیعیان آن حضرت نهادینه نماید.