اثر محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد و کیفیت روغن دانه کلزا (.Brassica napus L) رقم هایولا 401 در شرایط تنش خشکی

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی ناشی از قطع آبیاری و محلول پاشی عناصر ریزمغذی روی، بر و منگنز بر عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه کلزا رقم هایولا 401، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی (1392 تا 1394) در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح؛ آبیاری کامل (شاهد 1)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله خورجین‏دهی در کرت های اصلی و محلول پاشی عناصر ریزمغذی روی، منگنز و بر (با غلظت های دو، چهار و شش در هزار) و محلول پاشی با آب مقطر (شاهد 2) در کرت های فرعی قرار داده شدند. محلول پاشی در دو مرحله غنچه دهی (کد 31) و شروع گلدهی (کد 61) سیلوستر- برادلی و میکپیس انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه و اجزای عملکرد با قطع آبیاری به طور معنی داری کاهش یافتند. قطع آبیاری در مراحل گلدهی و خورجین دهی باعث کاهش تعداد خورجین در بوته (به ترتیب 40 و 8 درصد) شد. بیشترین عملکرد دانه (4301 کیلوگرم در هکتار) از تیمار آبیاری کامل و محلول پاشی بر و روی با غلظت چهار در هزار و کمترین عملکرد دانه (1863 کیلوگرم در هکتار) از تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و محلول پاشی با آب مقطر (شاهد 2) بدست آمد. بیشترین میزان روغن دانه (6/45 درصد) از تیمار آبیاری کامل و محلول پاشی روی و بر با غلظت شش در هزار و کمترین میزان روغن دانه (3/40 درصد) از تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و عدم محلول پاشی عناصر ریزمغذی بدست آمد. قطع آبیاری در مرحله گلدهی باعث کاهش میزان اسید اولئیک و افزایش اسید لینولئیک روغن دانه شد. در تیمار قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی نیز بیشترین عملکرد دانه با محلول پاشی منگنز و بر (چهار در هزار) و روی با غلظت شش در هزار بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش قطع آبیاری در مرحله گلدهی باعث وارد شدن تنش شدید به گیاه کلزا شده و اجتناب از آن ضروری است. دستیابی به عملکرد مناسب دانه کلزا با اجرای آبیاری کامل و محلول پاشی بر و روی با غلظت چهار در هزار امکان پذیر است.