نگاهی عملیاتی به مفهوم مرجعیت علمی

مرجعیت علمی به عنوان مفهومی که مصادیق آن در طول سال ها و دوره های مختلف تغییر کرده است، این روزها به گفتمان رایجی در دانشگاه ها و مجامع علمی ایران تبدیل شده است. با توجه به تمرکز اخیر مجامع علمی، دستیابی به توافق روی مواردی نظیر تعریف دقیق، مبانی نظری و نقاط قوت و مزیت های واقعی کشور و زیرساخت تشکیلاتی و مدیریتی ضروری برای دستیابی به مرجعیت علمی، ضرورت دارد.

نوشتار حاضر به تحلیل سطوح مرجعیت علمی و برخی مبانی فلسفی آن و در نهایت مسیر پیش رو برای کسب جایگاه مرجعیت علمی در کشور، پرداخته است.

سیادت علمی، مرجعیت موضوعی، مرجعیت موسسه ای و مرجعیت پیشکسوتان چهار سطح ارائه شده برای مفهوم مرجعیت علمی است سیادت علمی با پیش ران بودن و تاثیرگذار بودن در مسیر توسعه علمی جامعه بشری به صورت گسترده محقق می شود. مرجعیت موضوعی به سرآمدی و توانمندی خاص در یک موضوع و حیطه اشاره دارد. مرجعیت موسسه ای در برگیرنده سرآمدی بعضی دانشگاه ها و مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی در یک موضوع خاص است. و در نهایت مرجعیت پیشکسوتان با پرورش و بالندگی دانشمندانی برتر و سرآمد در عرصه بین الملل اتفاق می افتد.

برای تسهیل دستیابی به مرجعیت علمی دنبال کردن اولویت هایی نظیر گفتمان سازی و جریان سازی فکری در بین فرهیختگان جامعه، آسیب شناسی دقیق اقدامات انجام شده، نگاشت نهادی مرجعیت علمی در کشور، نگاه به آینده، به روزرسانی مفاهیم مرجعیت و استفاده از تجربه سایر کشورها، شناسایی ارزش ها و راهبردهای مناسب و منطبق بر قوانین بالادستی، تنظیم نقشه راه مرجعیت علمی، تقویت ماموریت گرایی و رصد وضعیت حرکت ضروری است.