رصد کمیت مقالات علمی در حوزه زیست پزشکی و سلامت در جهان، آسیا، و وضعیت دانشگاه های علوم پزشکی کشور با تاکید بر مرجعیت علمی

علم هر روزه با سرعت زیادی در حال رشد است و سالانه میلیون ها مقاله علمی منتشر می شود. یکی از مهم ترین حوزه های علم در جهان حوزه زیست پزشکی و سلامت است که درصد زیادی از کل مقالات علمی منتشره در سال را به خود اختصاص می دهد. رتبه بندی لایدن از جمله نظام های رتبه بندی در جهان است که مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان آموزشی دنیا قرار گرفته است. در این بررسی از نتایج رتبه بندی سال 2017 لایدن که در آن 903 دانشگاه جهان با هم مقایسه شده اند استفاده شده است. در این نظام توجه بیشتر بر روندها در بازه های زمانی سه ساله است. در این مقاله با توجه به تاکید بر مرجعیت علمی در سیاست های کلی سلامت و علم و فناوری، ابتدا ده دانشگاه اول جهان در حوزه زیست پزشکی و سلامت، و پس از آن ده دانشگاه اول قاره آسیا از حیث کمیت مقالات علمی مورد بررسی قرار گرفته و سپس وضعیت دانشگاه های مطرح در آسیا و درنهایت دانشگاه های کشور در این حوزه از حیث تعداد مقالات و رتبه در آسیا در بخش بعدی بررسی شده است.

در این مطالعه از انواع مطالعات کتابخانه ای، اسنادی، کیفی و توصیفی در مراحل مختلف تحقیق استفاده شده است.

در بازه زمانی سال های 2012 تا 2015 چهار دانشگاه علوم پزشکی کشور در نظام رتبه بندی لایدن قرار گرفته اند. بهترین رتبه دانشگاهی کشورمان در قاره آسیا متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است که با 2831 مقاله رتبه 28 آسیا را کسب کرده است. پس از آن به ترتیب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با 1292 مقاله رتبه 75 و سپس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رتبه 100 و دانشگاه علوم پزشکی شیراز رتبه 116 آسیا را کسب کرده اند.

مقایسه این بازه سه ساله با بازه زمانی 2008 تا 2011 نشان می دهد که سرعت رشد در کمیت مقالات منتشره از دانشگاه های علوم پزشکی نام برده در بالا یکسان نیست و برخی دانشگاه ها با افت محسوسی همراه هستند. برای کسب مرجعیت علمی بایستی مدیریت کارامد و حکمرانی مناسبی بر تحقیقات انجام یافته در دانشگاه های علوم پزشکی کشور حاکم و نقشه راه مرجعیت علمی ترسیم شود. بحث کیفیت مقالات منتشره در مقاله بعدی خواهد آمد.