بررسی تاثیر فرم های نانو و غیر نانو (توده ای) اکسید روی (ZnO) بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه های تنباکو Nicotiana tabacum L.))

کاربردهای روزافزون اکسید روی توده ای و نانو می تواند، سبب آلوده شدن گسترده محیط زیست گیاهان به این مواد گردد. در این مطالعه تاثیر اکسید روی توده ای تجاری (اندازه <1000 نانومتر) و نانواکسید روی (اندازه معادل 25 نانومتر) بر روی جوانه زنی و رشد گیاهچه های تنباکو، بررسی شد. بذرها در یک طرح کاملا تصادفی و در 3 تکرار، تحت تیمار 10 سطح (2000، 1000، 500، 100، 50،10، 5،2/5 ،0/2 ،0/04 پی پی ام) از دو فرم اکسید روی (توده ای و نانو) و آب دوبار تقطیر به عنوان شاهد، قرار گرفتند و جوانه زنی در مدت 14 روز و نیز برخی صفات کمی و کیفی در روز 21 رشد گیاهچه ها بررسی شدند. بر اساس نتایج، تیمارها بر درصد جوانه زنی نهایی و زمان رسیدن به 50 درصد جوانه زنی، اثر مثبت نداشتند، اما میانگین زمان و ضریب یکنواختی جوانه زنی، تحت تاثیر غلظت های بالا (به ویژه برای فرم نانو) افزایش یافتند. تیمارهای فرم نانو از 50 به بعد و توده ای از 100 پی پی ام به بعد، محدودکننده طول هیپوکوتیل بوده، درحالی که اثر مهاری بر طول ریشه چه از سطوح پایین تر فرم توده ای (0/2پی پی ام به بعد) و در تمام سطوح نانو فرم، نمودار گردید. اغلب تیمارها به ویژه در غلظت های بالا، بر شاخص طول هیپوکوتیل نسبی، شاخص تحمل ریشه چه، شاخص تحمل جوانه زنی، شاخص تحمل طول گیاهچه و ضریب آلومتری تاثیر منفی گذاردند و این اثر مهاری در سطوح پایین تری از فرم نانو نسبت به فرم توده ای اتفاق افتاد. کاهش رنگ لپه ها و خوابیدگی گیاهچه ها در غلظت های بالاتر از 10 پی پی ام، می تواند به دلیل کاهش کلروفیل و تغییر در میزان تنظیم کننده های رشد، اتفاق افتاده باشد.