اثر عوامل محیطی بر برخی جنبه های جوانه زنی بذر دو جمعیت علف هرز توق (Xanthium strumarium L)

به منظور مطالعه رفتار جوانه زنی دو جمعیت علف هرز توق آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملآ تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. رفتار جوانه زنی دو جمعیت توق در سطوح مختلف خشکی ، شوری، دماهای ثابت و دماهای متناوب (روز/شب)، دوره های مختلف روشنایی/ تاریکی و دماهای بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا قوه نامیه و وزن هزاردانه بذور جمع آوری شده دو جمعیت کرج و اهواز تعیین و سپس درصد جوانه زنی بذور این علف هرز در پاسخ به تیمارهای فوق الذکر اندازه گیری شدند. با افزایش شدت خشکی و شوری درصد جوانه زنی، در هر دو جمعیت به طور معنی داری کاهش یافت، اما مقاومت توده اهواز در برابر تنش شوری و خشکی بیش تر بود. جوانه زنی بذور توده کرج و اهواز در پتانسیل اسمزی 4/0- مگاپاسگال به ترتیب 50/25و 61/75درصد و در شوری300 میلی مولار کلرید سدیم به ترتیب 10/75و 18/5درصد بود. در بین دماهای ثابت بیش ترین درصد جوانه زنی توده کرج (85/25درصد) و توده اهواز (87/75درصد) در دمای 30 درجه سلسیوس بود. در بین دماهای متناوب، بیش ترین درصد جوانه زنی توده کرج (93/25 درصد) و توده اهواز (96/75درصد) در دماهای روز/شب 20/35درجه سلسیوس ثبت شد. قرارگیری بذور توق در دماهای بالاتر از 100 درجه سلسیوس باعث کاهش معنی دار درصد جوانه زنی آن ها شد، اما مقاومت توده اهواز بیش تر بود. با استفاده از نتایج این تحقیق شاید بتوان از روش های غیرشیمیایی مدیریت این علف هرز از جمله غرقاب، کنترل مکانیکی، دمایی، آفتاب دهی و استفاده از خاک پوش جهت کنترل آن استفاده کرد که مدت زمان غرقاب و کنترل دمایی و آفتاب دهی خاک بهتر است برای جمعیت اهواز بیش تر باشد.