برآورد توانمندی توسعه پایدار با کاربرد شاخص های منفرد و ترکیبی

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (ترویجی)
چکیده:
مهم ترین جاذبه توسعه پایدار در جامع نگری آن است. اگرچه مشکلات خاص و گسترده باعث شده توجه و تاکید کشورهای جهان سوم بیشتر بر حصول توسعه باشد تا پایداری آن، اما باید توجه داشت حذف شکاف کنونی میان دو دنیای توسعه یافته و درحال توسعه بدون پایداری فرایند توسعه امکان پذیر نیست. پایداری ریشه خود را در میان پایداری اکولوژیکی دارد. از سوی دیگر، توسعه پایدار حل چالش بین ابعاد اقتصادی و طبیعی است. در فرآیند توسعه پایدار، نقش پایداری اجتماعی در تحقق اهداف توسعه پایدار بسیار پر اهمیت است و در بسیاری از مواقع عوامل کالبدی نیز به شیوه های مختلف متاثر می شوند. بنابراین، باید گفت پایداری زمانی فراهم می شود که مجموعه ای از پایداری اجتماعی با هدف عدالت اجتماعی، پایداری اقتصادی با هدف بقای اقتصادی و پایداری محیط زیستی با هدف تعادل اکولوژیک به وجود می آید. نگرش توسعه پایدار بر این اندیشه است که فن آوری نمی تواند هرگونه کاهش منابع طبیعی را جبران سازد و سرمایه طبیعی مکمل سرمایه انسان ساخت است. با توجه به اهمیت موضوع اندازه گیری یا برآورد میزان پایداری یا حتی قرار گرفتن در مسیر دستیابی به آن، هدف گذاری و تصمیم گیری در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت، تعیین مجموعه ای از شاخص ها ضروری به نظر می رسد. انتخاب ترکیب مناسب از شاخص ها و همچنین شناسایی شاخص های کلیدی، هشدار دهنده و هماهنگ می تواند پایداری را تضمین نموده و مسیر حرکت را اصلاح نماید. شاخص های پایداری خصوصا زمانی که به صورت ترکیبی استفاده می شوند، ابزارهای ارزشمندی برای ارزیابی عملکرد کشورها و مقایسه آن ها در زمینه توسعه پایدار قلمداد می شوند. در همین راستا، در پژوهش حاضر علاوه بر ذکر شاخص های منفرد، برخی از این شاخص های ترکیبی از جمله شاخص های جای پای بوم شناختی، شاخص پایداری محیط زیست، شاخص عملکرد محیط زیست، شاخص مازاد تولید طبیعی، شاخص پس انداز خالص، شاخص آسیب پذیری محیط زیست، شاخص توسعه انسانی، تولید ناخالص داخلی و نیز مدلی با عنوان چارچوب فشار- وضعیت موجود- واکنش معرفی می شود.
زبان:
فارسی
صفحات:
67 تا 80
لینک کوتاه:
magiran.com/p2072563 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!