بررسی مهم ترین عوامل حواس پرتی رانندگی عمدی و حساسیت به حواس پرتی غیرعمدی مرتبط با سوانح ترافیکی در رانندگان

حواس پرتی راننده به عنوان یک مسئله مهم در ایمنی جاده مطرح است که خطر رخداد تصادف وسیله نقلیه را افزایش می دهد. مطالعه حاضر باهدف بررسی مهم ترین عوامل حواس پرتی رانندگی عمدی و غیرعمدی مرتبط با سوانح ترافیکی در رانندگان اتوبوس های برون شهری انجام گرفت.

این مطالعه مقطعی تحلیلی، در سال 1397 بر روی 370 نفر از رانندگان اتوبوس های مسافربری جاده های بین شهری کشور انجام گرفت. پرسشنامه 37 سوالی مورداستفاده، دارای سه بخش شامل رفتار حواس پرتی درگذشته، نگرش ها و باورها در مورد حواس پرتی عمدی و حساسیت به حواس پرتی غیرعمدی است. میانگین و انحراف معیار نمره در هر یک بخش های مذکور برآورد گردید. اختلاف بین گروه های مختلف متغیرهای مستقل با نمره حواس پرتی با استفاده از مدل ANOVA موردبررسی قرار گرفت. مهم ترین عوامل حواس پرتی عمدی و حواس پرتی غیرعمدی بر اساس میانگین نمره افراد شناسایی گردید. برای برآورد اثر عوامل حواس پرتی رانندگی بر تصادفات جاده ای رانندگان اتوبوس از نسبت شانس توسط مدل رگرسیون استفاده گردید. کلیه تجزیه وتحلیل های آماری در سطح اطمینان 95/0 و با استفاده از نرم افزار آماری STATA ویرایش 14 انجام شد. ملاحظات اخلاقی، انسانی و اصول اخلاقی بر اساس بیانیه هلسینکی رعایت گردید.

میانگین و انحراف معیار میانگین نمره رفتار حواس پرتی درگذشته 53/11(23/0)، نمره نگرش ها و باورها در مورد حواس پرتی 16/63(75/0)، نمره حساسیت به حواس پرتی غیرعمدی 14(37/0) و نمره کلی حواس پرتی 7/88(99/0) برآورد گردید. 78/63 درصد رانندگان ازنظر رفتار حواس پرتی رانندگی درگذشته در طبقه بندی حواس پرتی کم قرار گرفتند. عامل حواس پرتی عمدی به ترتیب «دقیق شدن بر روی صحنه های تصادف رخ داده در کنار جاده» و «خواندن تابلوهای تبلیغات و آگهی های کنار جاده» با میانگین به ترتیب 6/2 و 5/2 و عوامل حواس پرتی غیرعمدی «وجود صحنه تصادف برکنار جاده» و «صحبت کردن مسافر با راننده» هر یک با میانگین 5/2 به عنوان عوامل مهم حواس پرتی تعیین شدند. بین شدت حواس پرتی حین رانندگی و متغیرهای سن، وضعیت تاهل، سابقه رانندگی و تعداد سرویس رانندگی در ماه و وضعیت نمره منفی در گواهینامه رانندگی رابطه آماری معنی داری مشاهده شد. شانس تصادفات مرتبط با حوادث ترافیکی در رانندگانی که حین رانندگی مکالمه تلفنی بیشتری داشتند 46/0 درصد بیشتر از رانندگانی بود که حین رانندگی، مکالمه تلفنی کمتری داشتند.

 نتایج مطالعه حاضر حاکی از اهمیت تعدادی از عوامل حواس پرتی رانندگان نسبت به دیگر عوامل است. تدوین علمی راهکارهای پیشگیرانه به کمک یافته های تحلیلی مطالعات می تواند گامی موثر در جهت کاهش حوادث جاده ای برداشته شود.How to cite this article:Shiri P, Soori H, Hashemi Nazari S. Study of Most Important Factors of Voluntary Engagement in Distraction and Susceptibility to Involuntary Distraction Related to Road Traffic Injuries. J Saf Promot Inj Prev. 2019; 7(1): 44-54