مقایسه تطبیقی راندمان عملکردی پیکره بندی فضاها در سه نظام خانه با پیمون بزرگ، پیمون کوچک و خرده پیمون با استفاده از روش چیدمان فضا

از میان فضاهایی که انسان در آن حضور می یابد، خانه مکانی است که آدمی به طور روزمره از آن تاثیر می گیرد و برآن تاثیر می گذارد. هرکدام از فضاهای مختلف خانه دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که عوامل مختلفی از قبیل عوامل اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و غیره در شکل دهی به آن ها نقش دارند. استقرار این فضاها در کنار یکدیگر، نظام های فضایی متفاوتی را ایجاد می کند که منجر به شکل گیری گونه های مختلف در این نوع معماری می شود و علاوه بر تفاوت های شکلی، الگوهای مختلف استفاده از آن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه میزان راندمان عملکردی خانه در سه الگوی خانه با نظام های پیمون بزرگ، کوچک و خرده پیمون با استفاده از روابط ریاضی نحو فضا می باشد. به همین منظور نه خانه سنتی در سه نظام فضایی مذکور از سه شهر کاشان، اصفهان و یزد به عنوان موردهای مطالعاتی انتخاب شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی_ تحلیلی است و نوع استدلال به کار گرفته شده به صورت استنتاجی و از نوع قیاسی است. داده های اولیه از طریق ترسیم گراف های مربوط به هرکدام از پلان های خانه های مورد مطالعه استخراج و سپس این داده ها در روابط ریاضی چیدمان فضایی به کار گرفته شد. از این طریق بر اساس شاخص های «ارزش فضایی»، «عمق میانگین فضا» و «ادغام نسبی»، راندمان عملکردی هر یک از الگوهای مذکور استخراج شد. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که خانه با پیمون بزرگ دارای بیشترین ارزش فضایی، بیشترین میزان عمق و بیشترین میزان ادغام نسبی است که در نهایت منجر به افزایش راندمان عملکردی این الگوی خانه نسبت به دو الگوی پیمون کوچک و خرده پیمون شده است. همچنین بررسی عامل تفاوت فضا در نه الگوی مورد بررسی نشان از وجود شباهت در پیکره بندی و سازمان فضایی خانه های کاشان و اصفهان و تفاوت این دو نسبت به خانه های یزد دارد.