تعیین مهم ترین عوامل موثر بر آبدهی چشمه های کارستیک در منطقه البرز میانی

در توسعه منابع آبی موجود، عوامل متعددی تاثیرگذار می باشد که از جمله این عوامل می توان به نقش عوامل ساختاری نظیر گسل ها، درز و شکاف ها و عوامل ژئومورفولوژیک همچون زبری توپوگرافیکی منطقه اشاره کرد. این پژوهش به بررسی تاثیر این عوامل در وضعیت منابع آب کارستی و در نهایت رخداد چشمه ها در منطقه البرز میانی می پردازد. عوامل مذکور در قالب لایه های اطلاعاتی موثر بر ذخیره آب زیرزمینی در سامانه های سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش ازدور تهیه، سپس لایه های مذکور با لایه چشمه ها مورد تلاقی قرار رفت و از نظر آماری (همبستگی چند متغیره و تحلیل عاملی) مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته و ارتباط آن ها با یکدیگر مشخص شد. نتایج بیانگر ارتباط نزدیک بین فراوانی چشمه ها و مقدار آبدهی سالانه آنها با شاخص های ژئومرفومتری انحنای دامنه و شاخص موقعیت توپوگرافیک است. با توجه به نتایج به دست آمده از همبستگی پیرسون، متغیرهای ارتفاع، تراکم خطواره و تراکم زهکشی در سطح 99% معنی دار می باشند. بر همین اساس آبدهی چشمه ها با تراکم زهکشی رابطه مستقیم و با ارتفاع و تراکم خطواره رابطه عکس دارد. همچنین با توجه به انجام تحلیل عاملی 17 متغیر موثر بر بروز و دبی چشمه ها، شش عامل دارای مقدار ویژه بزرگ تر از 1 هستند و در تحلیل باقی مانند. این شش عامل می توانند تقریبا 73.5 درصد از تغییرپذیری (واریانس) متغیرها را توضیح دهند. این روابط نشانگر نقش بارز عوامل مذکور در استعدادیابی منابع آبی در مناطق کارستی می باشد.