رابطه شیفت کاری و شغل دوم با کیفیت زندگی: یک مطالعه مقطعی بر نمونه ای بزرگ از کارکنان کارخانه ذوب آهن اصفهان

تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط شیفت کاری و شغل دوم با متغیر کیفیت زندگی و با کنترل اثر مخدوشگرهای جمعیت شناختی، متغیرهای سبک زندگی و استرس شغلی در یک نمونه بزرگ از کارکنان مرد کارخانه ذوب آهن اصفهان انجام گردید.

 این مطالعه مقطعی در سال 1394 بر روی 3063 نفر از کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان که با استفاده از روش خوشه ای تصادفی چندمرحله ای از میان 16000 نفر انتخاب شده بودند اجرا شد. اطلاعات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی و سبک زندگی با یک پرسش نامه خود ایفا و کیفیت زندگی با استفاده از ابزار EQ-5D، استرس شغلی و فعالیت فیزیکی به ترتیب با استفاده از پرسش نامه تلاش-پاداش و از IPAQ ارزیابی شد.

 در نمونه حاضر 7/57 درصد افراد شیفت کار و 10 درصد شغل دوم داشتند. افراد به دو کلاس کیفیت زندگی بالا (49/80 درصد) و پایین (51/19 درصد) دسته بندی گردیدند و کلاس کیفیت زندگی به عنوان متغیر پاسخ در رگرسیون در نظر گرفته شد. شیفت کار بودن شانس قرار داشتن در کلاس کیفیت زندگی بالا را پس از تعدیل اثر مخدوشگرها، 17 درصد ((015/683,1/0) 83/0 :(CI95%) OR) کاهش می دهد. رابطه معنی داری بین شغل دوم با کیفیت زندگی دیده نشد.

مطالعه حاضر نشان داد کیفیت زندگی در افراد شیفت کار به طور معنی داری پایین تر است در حالی که رابطه ای با شغل دوم دیده نشد. می توان با تعدیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی، به ارتقاء سطح آن در این کارکنان و افزایش بهره وری در این جمعیت کمک نمود.