تعیین عوامل موثر بر گسترش طول آبکندها در حوزه ی آبخیز قاضیان استان فارس

نیاز به مطالعه ی دقیق و شناخت عوامل موثر بر فرسایش آبکندی، به دلیل تخریب خاک و تولید رسوب فراوان، و اثرگذاری عوامل مختلف بر شکل گیری و توسعه ی آن، امری ضروری است. به این منظور در این پژوهش، طول  آبکند، مساحت آبخیز در بالای نقطه ی گسترش، شیب پیشانی، درصد سنگ ریزه، خاک لخت، پوشش گیاهی، لاشبرگ، قابلیت هدایت الکتریکی عصاره ی اشباع، اسیدیته، درصد ماده ی آلی، نسبت جذبی سدیم، درصد رس، سیلت و شن  در 30 آبکند در سال 1396 اندازه گیری شد. به منظور تعیین فاکتورهای تاثیرگذار بر طبقه بندی نمونه ها، تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه ی 1/9)  انجام پذیرفت. عوامل موثر بر گسترش طول آبکندها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره ی پس رونده و به کمک نرم افزار SPSS (نسخه ی 16)، با در نظر گرفتن طول آبکند به عنوان متغیر وابسته و سایر موارد اندازه گیری شده به عنوان متغیرهای مستقل تعیین شد. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل هدایت الکتریکی عصاره ی اشباع، مساحت آبخیز گسترش، و درصد خاک لخت، مهم ترین نقش را در گسترش طول آبکندها در حوزه ی آبخیز قاضیان واقع در شمال استان فارس دارند. لذا پیشنهاد می شود توجه بیشتری به کنترل فرسایش در پیشانی آبکندها داشت و با استقرار پوشش گیاهی سازگار و مقاوم، به کاهش سطوح فاقد پوشش و افزایش ضریب زبری اقدام کرد. همچنین ضروری است در هر منطقه (اقلیم) از کشور یک حوزه ی آبخیز دارای فرسایش آبکندی به طور کامل تجهیز شود و پژوهش های دقیق تری، بر روی ساختار ذرات خاک، پوشش گیاهی، رژیم و شدت بارش، ارتفاع رواناب، تنش برشی، سرعت جریان، ویژگی های مورفومتریک، نوع شیب و پوشش، مکانیسم ایجاد و گسترش آبکندها و روش های کنترل فرسایش آبکندی صورت گیرد.