پاسخ گیاه گشنیز به تنش شوری

شوری درآب و خاک یک مشکل محیطی بوده و از مهمترین عوامل محدود کننده در تولید محصول می باشد. گشنیز به عنوان سبزی برگی مورد توجه تولیدکنندگان سبزی در دنیا است. به دلیل افزایش تدریجی شوری در آب و خاک در شمال غرب ایران، تولید این محصول با محدودیت مواجه شده است. به منظور بررسی اثر تنش شوری به برخی ویژگی های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گشنیز آزمایشی بر مبنای فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی مول) و دو کلون محلی (تبریز و ملایر) طراحی شد. نتایج نشان دهنده وجود اثرات متقابل معنی دار سطوح شوری و کلون بر محتوای پرولین و آب نسبی برگ بود. بیشترین میزان پرولین (77 میکروگرم بر گرم وزن تر) در تیمار کلون تبریز × 200 میلی مول نمک ثبت شد و بیشترین میزان آب نسبی برگ در کلون تبریز در شرایط بدون تنش شوری و کلون ملایر در شرایط بدون تنش شوری و تنش شوری 50 میلی مول به دست آمد. بیشترین میزان وزن خشک برگ، نسبت پتاسیم به سدیم و پتاسیم متعلق به تیمار بدون شوری (شاهد) بود. بیشترین تجمع سدیم، مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن و نشت یونی در تیمار 200 میلی مول نمک مشاهده شد. محتوی مواد جامد محلول به وسیله تیمار شوری و رقم تحت تاثیر قرار گرفت و بیشترین میزان مواد جامد محلول در کلون ملایر به دست آمد. با افزایش تنش شوری بر محتوی مواد جامد محلول افزوده شد و بیشترین میزان آن در تیمار 200 میلی مول حاصل شد.