خشنی یا خنثی؟ تصحیح بیت هایی از دیوان خاقانی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
بیت های زیادی از دیوان خاقانی به سبب پیچیدگی ها و دقایق منحصربه فرد و نیز استفاده از واژگان غریب و به کاربستن کلمات در حوزه معنایی متفاوت، دستخوش گشتگی و خوانش های اشتباه شده است. درعین حال، باتوجه به همین گستردگی لغات و ترکیبات در شعر خاقانی، دیوان وی یکی از منابع اصلی فرهنگ نویسان قدیم برای استخراج لغات تازه و نیز شاهدهای شعری بوده است. مصححاندیوانخاقانیگهگاهبااستفاده از همین فرهنگ هایکم اعتبار،همانندجهانگیری،برهان، مجمع الفرس ونظایرآنها،بیت هایمشکوکوبحث برانگیزخاقانیراتصحیح کرده اندومعنیآنهارانیزبراساسهمین فرهنگ ها ذکر کرده و در مواردی به خطا رفته اند. در این پژوهش، ضمن نگاه انتقادی به فرهنگ های لغت و با استفاده از شواهد متون کهن، پیشنهادهایی برای تصحیح سه بیت از خاقانی مطرح و نشان داده شده است که واژه «خشنی=زن فاحشه» در دیوان خاقانی حاصل خوانش اشتباه «خنثی=نرماده و مخنث» در چند بیت از دیوان اوست. آگاه نبودن به گستره معنایی «خنثی» و «مخنث» از عمده دلایلی بوده که مصححان را از تشخیص ضبط اصلی دست نویس های دیوان خاقانی دور کرده است، حال آنکه توجه به تناسب های حاکم بین واژه ها و ترکیبات موجود در بیت ها و استفاده از مضمون های همسان در آثار خاقانی، یکی از راه های تصحیح شعر دیریاب اوست.
کلیدواژگان:
تصحیح ، دیوان خاقانی ، خشنی ، خنثی ، مخنث
زبان:
فارسی
صفحات:
145 تا 160
لینک کوتاه:
magiran.com/p2075405
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!