مقایسه ساختاری معارف العوارف، اثر عبدالرحمن بزغش شیرازی با ترجمه عوارف المعارف، اثر ابومنصور عبدالمومن اصفهانی

نگاه اهل تحقیق و عارفان و سالکان طریقت به آثار عرفانی، اغلب بر متونی متمرکز بوده است که علاوه بر طرح مبانی نظری، برنامه ها و راهکارهایی تربیتی ارائه دهند. عوارف المعارف در ابتدای سده هفتم، مجموعه معارف زاهدانه ای را عرضه کرد که موجب شد تا قرن ها تدریس آن، پیش شرط تاسیس بعضی خانقاه ها باشد. عوارف المعارف ابوحفص شهاب الدین عمر سهروردی علاوه بر طرح مبانی سلوک عرفانی، به بیان حد و مرز و جوانب مثبت و منفی هر دستور صوفیانه می پردازد و ازاین روی به لحاظ نقد   دیدگاه های مخالفان تصوف، معرفی متشبهان و چگونگی رفع شبهات، شاخص است. ضرورت ترجمه این اثر و اهتمام بدان موجب شد هریک از مترجمان به تناسب، بهره ای به مخاطبان برسانند. از میان ترجمه ها، به بررسی تطبیقی دو اثر پرداخته ایم که هر دو در انتهای قرن هفت و ابتدای قرن هشت پدید آمده است؛ ترجمه ابومنصور اصفهانی و ترجمه عبدالرحمن شیرازی. نوع پردازش ساختاری متن، سبک زبانی و بیانی مترجمان، برتری ها و نقاط ضعف هریک، ازجمله نکاتی است که در این مقاله بررسی شده اند. مهم ترین یافته این پژوهش آن است که ترجمه عوارف المعارف صرفا اقتباسی از عوارف المعارف محسوب می شود و معارف العوارف ترجمه ای دقیق، جامع و متعهد به پیام سهروردی است؛ هرچند که نثر ابومنصور اصفهانی خیال انگیزتر (دارای صورخیال بیشتر) است و فضای شاعرانه تری دارد.