مقایسه راندمان انرژی تولید سیب زمینی (Solanum tuberosum L) در روش های مختلف آبیاری در منطقه جلگه رخ تربت حیدریه

به منظور ارزیابی و مقایسه کارایی مصرف انرژی در تولید سیب زمینی (Solanum tuberosum L) براساس روش های آبیاری نشتی و تحت فشار مطالعه ای در سطح 11 مزرعه منطقه جلگه رخ شهرستان تربت حیدریه در سال 93-1392 اجرا شد. مقایسه با استفاده از طرح کاملا تصادفی نامتعادل انجام شد که در آن نوع سیستم آبیاری به عنوان تیمار و مزارعی که با هر سیستم آبیاری مطابقت داشت، به عنوان تکرار در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج تحقیق بیش ترین مقدار مصرفی انرژی برای نیروی کارگری مربوط به آبیاری نشتی بود. بیش ترین میانگین سوخت فسیلی انرژی های مصرفی مربوط به روش آبیاری نشتی و پس از آن به ترتیب آبیاری های بارانی و قطره ای بود. میزان مصرف الکتریسیته در روش آبیاری قطره ای بیش ترین مقدار را نسبت به دو روش دیگر داشت. بیش ترین انرژی مصرفی کودهای نیتروژنه مربوط به روش آبیاری نشتی بود. میزان انرژی مصرفی کودهای فسفره در آبیاری قطره ای کم ترین مقدار و انرژی استفاده از کودهای پتاسه در سیستم آبیاری قطره ای بالاترین بود. انرژی مصرفی ناشی از مصرف علف کش ها در روش قطره ای بیش ترین و آبیاری نشتی در رده بعدی قرار گرفت. انرژی مصرفی ماشین آلات در روش آبیاری بارانی بیش ترین بود. در روش اخیر انرژی مصرفی ماشین آلات تقریبا نیمی از سهم انرژی مصرفی ورودی های کل بود. میزان انرژی مصرفی غیرمستقیم برای سیستم آبیاری قطره ای 6868 مگاژول بر هکتار و در آبیاری بارانی 2756 مگاژول بر هکتار بود. انرژی ناشی از بذر مصرفی در روش آبیاری قطره ای بالاترین و در آبیاری بارانی کم ترین مقدار بود. میزان کل انرژی های ورودی و خروجی در روش آبیاری بارانی بیش ترین مقدار (24/106674 و 162000 مگاژول بر هکتار) بود و پس از آن روش های آبیاری قطره ای (82/97807 و 151000 مگاژول بر هکتار) و آبیاری نشتی (61/92539 و 139000 مگاژول بر هکتار) در رده های بعد قرار گرفتند. بازده انرژی روش آبیاری قطره ای 6/1 بیش تر از سایر روش های آبیاری بود. میزان بهره وری انرژی از نظر مقدار در آبیاری قطره ای و نشتی بیش ترین 44/0 و در آبیاری بارانی 41/0 کم ترین بود. انرژی خالص در آبیاری بارانی بیش ترین (18/ 53392 مگاژول بر هکتار) و در آبیاری نشتی (38/46660 مگاژول بر هکتار) کم ترین میزان بود. میزان بهره وری انرژی از نظر مقدار در آبیاری قطره ای و نشتی (44/0 و 43/0) بیش ترین و در آبیاری بارانی کم ترین (41/0) بود. میزان انرژی ویژه در آبیاری نشتی (36/2) بیش تر از سایر روش ها و در آبیاری قطره ای کم ترین (32/2) بود.