روش شناسی تفسیر آیات متشابه در روایات رضوی
وجود آیات متشابه که از واقعیتهای مورد اذعان خود قرآن است، بهخاطر طبیعت متشابهبودن مدالیل آنها، زمینه را برای تاویل نادرست و کژتابیهای فکری و رفتاری فراهم می آورد که از منظر قرآن با ارجاع آنها به آیات محکم و نیز مراجعه به اهل بیت (علیهم السلام)، میتوان تاویل صحیح از آنها را بهدست داد. از سوی دیگر، بخشی از روایتهای تفسیری موجود از امام رضا (علیه السلام) به تاویل آیات متشابه اختصاص یافته است که با واکاوی آنها می توان هشت روش را برای بهدستدادن تاویل صحیح برشمرد که عبارتند از: 1. استفاده از برهان عقلی 2. بهرهجستن از سیاق آیات 3. بهره جستن از دلالت سایر آیات 4. تاکید بر قاعده «ایاک اعنی و اسمعی یا جاره»5. استناد به وحی بیانی 6. استفاده از روایات نبوی و ولوی 7. استفاده از تاریخ صحیح 8. استفاده از ادبیات قرآنی. نگارندگان در این مقاله پس از ارائه مفهوم لغوی و اصطلاحی دو واژه «تاویل» و «متشابه»، با ارائه نمونههای مختلف از روایات امام رضا (علیه السلام)، این هشت روش را بررسی کرده اند. از بررسی این روشها بهدست میآید که در مرحله نخست، امام رضا (علیه السلام) بر حساسیت تفسیر آیات متشابه و لزوم مراجعه به اهل بیت (علیهم السلام) در این زمینه تاکید فرموده و در مرحله دوم امعان توجه به قراین داخلی آیات همچون سیاق و قراین بیرونی همچون براهین عقلی و رهنمون روایات صحیح را در بهدست دادن تفسیر صحیح از آیات متشابه کارآمد میداند.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.