قدرت نرم در سیره رضوی

«قدرت نرم» کلیدواژه ای اساسی در واژگان علوم سیاسی معاصر است که کاربست و مفهوم آن سابقه ای طولانی دارد و در سیره معصومان و بزرگان دین مبین اسلام به‎کرات نمونه های توجه و کاربست آن مشاهده می شود. در این میان، سیره فردی و حکومتی حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیهما السلام) مشحون از مواردی است که عنایت ویژه ایشان به این مفهوم سرنوشت ساز را چه در دوران پیش از ولایتعهدی و چه پس از آن نشان می دهد. نگاشته حاضر تلاشی در راستای تبیین اصول، ابزارها و نمونه های کاربست قدرت نرم در سیره امام رضا (علیه السلام) است که کوشیده جامعیت این مفهوم در قول و فعل این امام همام (علیه السلام) را درخور استعداد خود به تصویر بکشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که توحید، امامت و عدالت در امتداد نبوت، اصول بنیادین قدرت نرم رضوی را شکل می دهد و تقیه، مناظره و معجزه در زمره مهم ترین ابزارهای مورد استفاده حضرت در حوزه اعمال قدرت نرم است. همچنین، بر مبنای این اصول و ابزارها و در چارچوب نقشه راه ارائه شده، می توان کاربست قدرت نرم رضوی در قبال شیعیان امامیه، علمای سایر ادیان، غالیان و حکومت مامون عباسی به عنوان نمونه هایی گویا برای تشریح منظومه قدرت نرم رضوی را تبیین کرد و از مجرای واکاوی آن ها جایگاه والای بهره گیری از قدرت نرم از منظر امام رضا (علیه السلام) را بر مبنای شواهد تاریخی ضمن استفاده از روش توصیفی تحلیلی نشان داد؛ کاربستی که خود از گستردگی مبارزه نرم حضرت رضا (علیه السلام) با دستگاه خلافت حکایت دارد.