تدوین برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر بهبود رشداجتماعی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر

کارکردهای اجرایی را می‎توان چتر توانمندی های شناختی و اجتماعی دانست. بر این اساس کارکردهای اجرایی از جمله بازداری رفتاری، انعطاف پذیری، سازماندهی اطلاعات، هدف گذاری و خودنظارتی مسیر موفقیت تحصیلی و اجتماعی کودکان را فراهم می کند، با این حال یافته های پژوهشی حکایت از آن دارد که کارکردهای اجرایی در کودکان کم توان ذهنی محدودیت‎ها و مشکلات اساسی دارد. بر این اساس هدف این پژوهش تدوین برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر رشد اجتماعی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر است.
روش این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس‏آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش عبارتند از تمامی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر باهوشبهر 50 تا 70 که در دوره پیش دبستانی مدارس استثنایی شهر تهران مشغول به تحصیل هستند. از این میان تعداد 20 نفر با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و در دوگروه آزمایش(12 نفر) و گروه کنترل (8 نفر) تقسیم شدند. داده های این پژوهش که با استفاده از نسخه نوین هوش آزمای تهران- استنفورد- بینه و مقیاس درجه بندی مهارت‎های اجتماعی رشد اجتماعی(گرشام و الیوت) گردآوری شده اند با استفاده از آزمون اندازه گیری مکرر چندمتغیری توسط نرم افزار SPSS تحلیل شدند.
یافته های پژوهش حاکی از آن است برنامه مداخله بهنگام مبتنی بر کارکردهای اجرایی منجر به بهبود  معنی دار (P=0.001) مهارت های اجتماعی در میان کودکان کم توان ذهنی گروه آزمایش شده است.
با توجه به یافته های این پژوهش، پیشنهاد می شود، کارکردهای اجرایی با توجه به اهمیت بسیار زیادی که در عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان کم توان ذهنی ایفا می کنند، به عنوان ستون و محور مداخلات بهنگام در نظر گرفته شوند.