تحلیل مکانی-زمانی نوسانات تراز آب زیرزمینی در آبخوان های عمیق و نیمه‎ عمیق استان گلستان با استفاده از آزمون های آماری ناپارامتری در محیط GIS

آب های زیرزمینی از منابع ارزشمند در سراسر جهان هستند که متاسفانه در طول دهه های گذشته به واسطه برداشت های بی رویه از آن در کنار کاهش نزولات جوی، با کاهش شدید سطح سفره همراه بوده است. این کاهش در اقلیم های خشک و نیمه خشک و مناطقی که بخش زیادی از نیاز آبیاری آنها از طریق چاه ها تامین می شود بیشتر می باشد. بر این اساس ضروری است تا تغییرات مکانی- زمانی آنها مورد قرار گیرد. در این پژوهش آبخوان های سطحی و عمیق استان گلستان به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شدند. آزمون های ناپارامتری من-کندال، شیب خط سن و پتیت بر روی داده های سری زمانی (1369-1395) 277 ایستگاه پیزومتری اجراء و نتایج آنها در محیط GIS پهنه بندی شد. در این مطالعه، الگو و روند تراز سطح آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بیشتر مناطق، سطح آبخوان عمیق از روند کاهشی برخوردار است ولی در آبخوان های نیمه عمیق در کنار روند کاهشی، در بخش هایی از آن روند افزایشی نیز مشاهده می شود. شیب خط روند در آبخوان های نیمه عمیق در مسیر حرکت آب های زیرزمینی است ولی در آبخوان های عمیق الگوی منظمی دیده نمی شود. شیب کاهشی تغییرات سطح سفره در آبخوان های عمیق به بیشتر از 8 درصد می رسد. این آبخوان از لحاظ کاهش سطح سفره، شرایط بدتری را نسبت به آبخوان نیمه عمیق دارد و این می تواند ناشی از برداشت های بی رویه از این سفره و عدم جایگزینی سریع آن باشد. همچنین نتایج نشان داد که هر 3 آزمون ناپارامتری این تغییرات را نشان داده و تقریبا از الگوی مشابهی تبعیت می کنند.