نقش انتظار و اندیشه مهدویت در اخلاق شهروندی

با توجه به پدیده پرشتاب جهانی شدن مفهوم «شهروند جهانی» با عبور از محدودیت ها و مرزهای سرزمینی و بهره گیری از هنجارها و ارزش های مشترک انسانی، ایجاد جهان شهری اخلاقی را نشانه رفته است. این معنا با جامعه مطلوب مورد نظر اسلام شباهت بسیاری دارد. خاصه آن که قرآن مجید سرنوشت نهایی بشریت را حاکمیت اهل ایمان و تقوا می داند و وراثت مستضعفین بر زمین را بشارت می دهد. بنابراین منتظران مصلح کل را که با کلیدواژه «جامعه مهدوی» انگاره سازی شده است می توان شهروندانی دانست که تابعیت آنان نه به مرزهای جغرافیایی، بلکه به قلمرو ایمانی آنان مربوط می شود. بر این اساس انتظار فرج را به مثابه یک شهر، و منتظران را چونان شهروندانی منظور می کنیم که وظیفه اصلی آنان تمهید مقدمات و تامین شرایط لازم برای ظهور منجی عالم بشریت است. این جستار با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با رویکرد کتابخانه ای اصلی ترین مولفه های اخلاق شهروندی را بر مبنای فرهنگ انتظار و اندیشه مهدویت واکاوی و تبیین می کند. از این پژوهش چنین برمی آید که علیرغم آن که شهروندی با مفاهیمی چون مدرنیته و سکولاریسم ملازمت دارد، لکن مولفه های اخلاق شهروندی در فرهنگ انتظار معنایی ژرف تر و گستره ای وسیع تر می یابد.