ارزیابی مطلوبیت زیستگاه پازن (Capra aegagrus Erxleben 1777) با استفاده از روش رگرسیون منطقی

ارزیابی زیستگاه گونه های حیات وحش و تعیین مناطق مطلوب برای زیست آنها همواره یکی از ابزار مدیریتی مهم برای حفاظت از گونه های حیات وحش بوده است. پازن (Capra aegagrus) بر اساس فهرست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از منابع طبیعی دارای وضعیت آسیب پذیر است. تا اوایل دهه 1360 دسته های بزرگی از این گونه در اکثر مناطق کوهستانی ایران مشاهده می شد ولی به علت شکار و تخریب زیستگاه در سال های اخیر جمعیت آن در اکثر زیستگاه های کشور به شدت روبه کاهش گذاشته و در بسیاری از مناطق نسل آن منقرض شده و یا در شرف انقراض قرار گرفته است. پارک ملی کلاه قاضی یکی از مهمترین زیستگاه های پازن در ایران محسوب می شود. در این مطالعه به منظور تعیین ارتباط بین متغیرهای زیستگاهی و مطلوبیت زیستگاه پازن از روش رگرسیون منطقی دوتایی استفاده شد. از متغیرهای زیستگاهی شامل تراکم پوشش گیاهی، فاصله از طعمه خواران این گونه شامل پلنگ و گرگ، فاصله از جاده ها، فاصله از چشمه ها، شیب و طبقات ارتفاعی برای ساخت این مدل استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد شیب دارای بیشترین تاثیر در تعیین پراکنش پازن در پارک ملی کلاه قاضی است و در اولویت بعدی متغیر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. از طرف دیگر نتایج نشان داد در پارک ملی کلاه قاضی گونه پازن با تراکم پوشش گیاهی دارای رابطه منفی است به این معنی که با افزایش تراکم پوشش گیاهی، احتمال حضور این گونه کاهش می یابد که این نتیجه گیری به شرایط زیستگاهی پارک ملی کلاه قاضی نیز مربوط می شود به این صورت که در این منطقه با افزایش ارتفاع و شیب تراکم پوشش گیاهی کاهش می یابد در نتیجه به نظر می رسد که این گونه، مناطق شیب دار و مرتفع را حتی با منابع غذایی کم ترجیح می دهد. همچنین نتایج نشان دادند که عوامل انسانی مانند جاده ها دارای ضریب تاثیر اندکی هستند به دلیل این که مناطق زیست این گونه عمدتا در مناطق دور از جاده ها واقع شده است.