توسعه و همزاد شرش: تحلیل وضعیتی کارآفرینی روستایی در منطقه سیستان

این مقاله نخستین تلاش عملی و علمی کاربست تحلیل وضعیتی به عنوان یک روش شناسی جدید، در پژوهش پیرامون پدیده کارآفرینی روستایی است که این روزها در ادبیات و سیاست گذاری کشور مورد توجه قرار گرفته است. پس از ارائه مقدماتی درخصوص نسبت میان توسعه، کارآفرینی، و گفتمان، و نیز در رابطه با اقتصاد سیاسی کارآفرینی، تحلیل وضعیتی در مطالعه با ترسیم دو نقشه وضعیتی و اقلیم اجتماعی پیش می رود. نمونه گیری به شیوه کارتوگرافیک صورت پذیرفته که مشتمل است بر 20 کارآفرین روستایی، سه سند، و سه تارنمای اینترنتی. مصاحبه ها به شیوه نیمه ساخت یافته انجام شده و نقشه اقلیم که مبنای تحلیل گفتمان می باشد، بر پایه روش کدگذاری متن های مصاحبه و ترسیم جدول هم پدیداری و شجره ها در نرم افزار اطلس.تی ترسیم شده است. از نظریه گفتمان لاکلو و موفه در بطن تحلیل وضعیتی و به منظور انجام تحلیل گفتمان استفاده شده است. براین اساس، مطالعه، سه گفتمان تحت عناوین «گفتمان دولتی کارآفرینی روستایی»، «گفتمان نظام کارآفرینی روستایی و ایجاد شغل»، و «گفتمان معناسازی برای کارآفرینی روستایی» تشخیص داده که هرکدام به درجاتی با گفتمان های رقیب مواجه هستند که پیرامون دال های خالی آنها شکل می گیرند. درنهایت، مطالعه بر این باور است که کارآفرینی روستایی در منطقه سیستان در خوش بینانه ترین حالت، نوعی کارآفرینی روستایی سرمایه دارانه ناقص و بی فرجام، و در بدبینانه ترین شکل خود، مانعی بر سر راه توسعه روستایی در سیستان است.