ارزیابی وضعیت کهنگی تراکتورها و توان تعمیراتی در کشاورزی استان خوزستان به کمک AHP و GIS

کهنه بودن تراکتورهای کشاورزی یکی از بزرگترین چالش های پیش روی بخش کشاورزی ایران به شمار می رود که سبب کاهش سطح مکانیزاسیون می گردد. در این راستا در این مطالعه وضعیت سن ناوگان تراکتوری و توان تعمیراتی استان خوزستان بررسی شد. بدین منظور تراکتورهای موجود به کمک نرم افزار ArcGIS در دو رده با عمر کمتر و بیشتر از 13سال پهنه‏بندی شدند. با توجه به بالا بودن تعداد تراکتورهای فعال با عمر بیش از 20 سال پهنه بندی این تراکتورها نیز در سطح استان انجام شد. میزان ضریب کهنگی عمر تراکتورهای هر شهرستان محاسبه شد و دلایل بهره‏برداری از تراکتورها با عمر کهنگی به کمک روش AHP مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از آنتروپی اطلاعات یک شاخص ترکیبی تحت عنوان توان تعمیراتی ارائه و شهرستان های استان بر مبنای آن رتبه بندی شدند. نتایج نشان دادند که بیشترین تعداد تراکتورهای با عمر بالای 13 سال به نیمه شمالی استان و دو شهرستان اهواز و هندیجان تعلق دارد. بالاترین ضریب کهنگی به شهرستان باغملک تعلق داشت و از بین دلایل مورد بررسی، پایین بودن تمکن مالی کشاورزان بالاترین اولویت را در به کارگیری تراکتورهای با عمر بالای 13 سال توسط کشاورزان داشت. مقدار شاخص توان تعمیراتی محاسبه شده نشان‏دهنده ضعیف بودن توان تعمیراتی در استان می باشد. بین ضریب کهنگی و توان تعمیراتی رابطه ای مشاهده نشد و تنها با تعداد تعمیرکار به عنوان یکی از زیرمعیارهای شاخص توان تعمیراتی همبستگی منفی مشاهده شد.