بررسی هیستوپاتولوژیک، مولکولی و سرولوژیک بیماری یون در گاومیش های اهواز

بیماری یون (پاراتوبرکلوزیس) نوعی آنتریت گرانولوماتوز، پیشرونده، غیر قابل درمان به ویژه در نشخوار کنندگان اهلی و وحشی است که به وسیله ی مایکوباکتریوم آویوم تحت گونه ی پاراتوبرکلوزیس ایجاد می شود.  اطلاعات آماری دقیقی از شیوع بیماری یون در جمعیت گاومیش های مناطق مختلف کشور در دسترس نیست.  این مطالعه به منظور تشخیص مایکوباکتریوم آویوم پاراتوبرکلوزیس با روش های مختلف تشخیصی شامل:  الایزا، PCR، هیستوپاتولوژی و مقایسه ی آن ها با هم انجام شده است.  به این منظور از دی 1395 لغایت مهر 1396 نمونه های بافتی از گره ی لنفاوی ایلئوسکال، دریچه ی ایلئوسکال، کبد و همچنین نمونه ی خون از 97 راس گاومیش لاغر کشتار شده با سن بالای دو سال جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد.  آزمون سرمی میزان آلودگی را 1/4 درصد، آزمون مولکولی میزان آلودگی در روده را 32، در عقده ی لنفاوی 31 و در کبد 7/24 درصد و آزمون هیستوپاتولوژی با رنگ آمیزی اختصاصی زیل-نلسون میزان آلودگی در روده 2/7، عقده ی لنفاوی 2/8 و در کبد نیز 1/3 درصد نشان داد.  با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین در روده ی 11 راس از گاومیش ها ضایعات گرانولوماتوزی مشاهده شد ولی فقط نتیجه ی آزمون مولکولی 9 راس از آن ها مثبت بود.  سایر یافته های هیستوپاتولوژی شامل آنتریت ائوزینوفیلیک، آنتریت لنفوسیتیک، آنتریت گرانولوماتوز، آنتریت موکوسی چرکی به ترتیب به میزان 9/37 درصد، 3/29 درصد، 19 درصد، 8/13 بود.  در عقده ی لنفاوی نیز 6/68 درصد لنفادنیت گرانولوماتوز، 7/25 درصد لنفادنیت چرکی و در کبد 6/32 درصد هپاتیت مزمن، 96/11 درصد هپاتیت مزمن انگلی، 9/23 درصد پری هپاتیت، 5/6 درصد سیروز و 25 درصد لیومیوم مشاهده شد.  با توجه به عدم مشاهده ی باسیل های اسیدفست تیپیک در مطالعه ی حاضر می توان موارد مشاهده شده ی بیماری یون را فرم paucibacillary (اندک باسیلی) تلقی نمود.  در عین حال افزایش میزان آلودگی گاومیش های شهر اهواز نسبت به مطالعه ی قبلی نیازمند توجه جدی تر مراجع علمی و اجرایی است.