ارزیابی هیستومتریک و هیستوفیزیولوژیک گناد ماده در دو گونه ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) و کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) در خور موسی

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی ساختار بافتی گناد و هورمون های جنسی ماهیان شانک زردباله (Acanthopagrus latus) و کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) جمع آوری شده از خور موسی انجام شد.  بدین منظور حدود 120 قطعه ماهی (10 قطعه/گونه/ایستگاه) از ایستگاه های پتروشیمی، جعفری، مجیدیه، غزاله و زنگی واقع در خور موسی و ایستگاه گناوه (ایستگاه شاهد) جمع آوری شد.  جهت سنجش هورمونی، خون گیری از ساقه ی دمی ماهیان و جداسازی پلاسمای خون انجام شد.  سپس ماهیان تشریح شده و نمونه هایی از بافت تخمدان آن ها برداشته و در محلول فرمالین تثبیت و پس از طی مراحل پاساژ بافتی، مقاطع توسط رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند.  فاکتورهای هیستومتری از قبیل قطر فولیکول، قطر اووسیت، میزان بافت همبندی و تنوع فولیکولی نیز محاسبه شد.  میزان هورمون های 17-بتااسترادیول و تستوسترون با استفاده از روش رادیوایمنواسی (RIA) و هورمون های گنادوتروپینی GTHI و GTHII با استفاده از روش IRMA سنجیده شد.  در تخمدان هر دو گونه ماهی در ایستگاه های مختلف عمده ی فولیکول ها در مرحله ی پری ویتلوژن و شامل فولیکول های کروماتین نوکلئولوس، پری نوکلئولوس و آلوئول قشری بود.  در برخی ایستگاه ها به ویژه ایستگاه پتروشیمی بافت همبند بینابینی افزایش یافته و فولیکول های آترزی در میان سایر فولیکول ها مشاهده شد.  نتایج حاصل از اندازه گیری میزان هورمون های گنادی 17-بتااسترادیول و تستوسترون نشان داد که غلظت این دو هورمون در ایستگاه پتروشیمی کم تر از ایستگاه شاهد و غلظت هورمون های GTHI و GTHII بالاتر از ایستگاه شاهد بود.  در کل، احتمالا به دلیل آلودگی زیاد ایستگاه پتروشیمی به پسماندهای صنایع پتروشیمی و کارخانه ی کلرآلکالی مجاور، تخمدان ماهیان صید شده از این ایستگاه دچار تغییرات ساختاری شده بود.