اثربخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

بیماری مولتیپل اسکلروزیس، پیش بینی نشدنی و یکی از بیماری های تغییر دهنده زندگی فرد است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس است.

 جامعه آماری، کلیه زنان و مردان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شهرستان نیشابور بودند. در این پژوهش، نمونه شامل 47 نفر (22 نفر گروه آزمایش، 25 نفر گروه کنترل) بود، که به صورت تصادفی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. گروه آزمایش، مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی را به مدت هشت جلسه دریافت کردند، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. پیگیری نیز بعد از یک ماه صورت گرفت. آزمودنی ها به پرسش نامه ارزیابی ناتوانی سازمان جهانی بهداشت پاسخ دادند و داده ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS تحلیل شد. 

این مطالعه با شناسه IR. NUMS.REC.1397.004 به تصویب کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور رسیده است. 

 نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته بدین شرح است: آزمون تک متغیره در مورد اثر زمان، حاکی از آن است که اثر زمان بر مولفه ناتوانی کارکردی معنی دار است. اثر تعاملی زمان و گروه بر مولفه ناتوانی کارکردی معنی دار است. نتایج تحلیل واریانس بین گروهی در میان دو گروه آزمایش و کنترل (0/05>P) نشان می دهد که بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>P). مقایسه زوجی اثر تعاملی زمان و گروه نشان داد بین مرحله پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود دارد (P=0/001)، اما میان مرحله پس آزمون با پیگیری تفاوت معناداری وجود ندارد.

بر طبق نتایج، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس اثرگذار و پایدار بوده است که از دلایل این پایداری می توان به سادگی درمان و آموزش سریع تر بیمار و همچنین کوتاه مدت بودن جلسات مداخله اشاره کرد.