ارزیابی مقاومت تعدادی از ژنوتیپ های گندم بومی ایران به نماتد سیستی گندم

نماتدهای سیستی غلات یکی از مهم ترین عوامل بیمارگر غلات در جهان و ایران هستند. در این میان گونه Heterodera filipjevi دارای پراکنش  گسترده ای در مزارع غلات کشور است. استفاده از ارقام مقاوم یکی از مناسب ترین روش های کنترل این بیمارگر به علت مقرون به صرفه بودن و عدم خسارت به محیط زیست شناخته شده است. در این تحقیق مقاومت نسبی 13 ژنوتیپ گندم بومی کشور و هفت رقم رایج گندم نسبت به H. filipjevi در گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار بررسی شد. با توجه به ضرورت تشخیص نماتد سیستی مورد استفاده در این بررسی، نمونه جمع آوری شده با استفاده از روش های کلاسیک و مولکولی شناسایی شد. بر اساس مشخصات ریخت شناسی و ریخت سنجی سیست ها و لارو سن دوم و هم چنین تکثیر ناحیه ITS-rDNA و برش آنزیمی ناحیه تکثیر شده گونه نماتد H. filipjevi تشخیص داده شد. تجزیه واریانس داده های جمعیت سیست و ماده بالغ نشان داد که اثر مجموع جمعیت سیست و ماده بالغ بر رقم های مورد بررسی در سطح یک درصد، تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. بر اساس شمارش سیست و ماده بالغ، رقم بزوستایا و رقم کاتا، به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین مجموع سیست های موجود در خاک و ماده های بالغ روی ریشه را به خود اختصاص دادند. از رقم ها و لاین های بررسی شده در این پژوهش، رقم بزوستایا در گروه حساس و رقم کاتا و همچنین لاین های شماره 84 و 85 در گروه مقاوم قرار گرفتند و سایر ارقام و لاین های مورد بررسی به عنوان نسبتا مقاوم گروه بندی شدند.