پیوندهای تاریخ نگاری و روایت پردازی ادبی در «مقتل»، تحلیل زمان بندی روایت شهادت حضرت قاسم (ع) در مقتل های واقعه عاشورا

یافتن شباهت ‏ها و تفاوت ها در نگارش تاریخی و ادبی می‏تواند ذیل مطالعات بین رشته‏ای تعریف شود. در این پژوهش، جنبه‏ های روایی مقتل‏ های واقعه عاشورا از دیدگاه زمان روایی ژرار ژنت بررسی شده است. مورد مطالعه، ماجرای حضرت قاسم (ع) است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و از نتایج برجسته تحقیق این موارد است: 1. در حوزه آرایش رویدادها، بیشترین زمان ‏پریشی‏ ها به رویدادهای نامعتبر تاریخی اختصاص دارد که در مقتل ‏های نیمه‏ روایی (تاریخی داستانی) آمده است. متفاوت‏ ترین نوع زمان ‏پریشی نیز در محرق القلوب آمده که نشانه‏ های آن در مداحی‏های امروز به‏ جا مانده است. 2. در حوزه دیرش رویدادها، بیشترین درنگ های روایی به رویدادهای نامعتبر تاریخی مربوط می شود که حاصل پردازش ادبی در سطح لفظ است؛ شیوه دیگر اطاله دادن، روایت درآمیختن نظم و نثر است و پس از آن، توصیف جزئیات برخی رویدادها از شتاب روایت کاسته است. بیشترین صحنه‏ های نمایشی اغلب به رویدادهای نبرد مربوط است. 3. در حوزه بسامد رویدادها، بیشترین تکرار حاصل درآمیختگی نظم و نثر و تکرار مطلب منثور در شعر است.